Công nghệ bảo quản CA kéo dài thời gian sử dụng cho nông sản

Hiệu ứng của công nghệ bảo quản CA (Controlled Atmosphere) tác động đến quá trình sinh lý, sinh hóa và sự phát triển của nông sản là: Độ chín, màu sắc, mùi vị và các chất dễ bay hơi, độ axit, thành phần dinh dưỡng, nấm bệnh.

 

Quy trình công nghệ sơ chế và bảo quản xoài Cát Hòa Lộc bằng Phương pháp CA. Ảnh HG

 

Theo công trình nghiên cứu của TS Phạm Anh Tuấn, Viện Cơ điện Nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch: Quy trình công nghệ bảo quản rau quả bằng CA áp dụng trên các đối tượng vải thiều, hoa lily, ớt, xoài, hồng cho kết quả rất khả quan.

Đầu tiên là quy trình sơ chế và xử lý nguyên liệu, tiếp theo là xem xét những yếu tố ảnh hưởng của nhiệt độ, Nồng độ O2, Nồng độ CO2 đến chất lượng và thời gian bảo quản rau quả.

 

 

Mẫu xoài tươi sau 30 ngày bảo quản. Ảnh HG

Kết quả hoàn thiện quy trình công nghệ bảo quản quả vải thiều bằng phương pháp điều chỉnh khí quyển CA ở quy mô Pilot: Nguyên liệu vải sau thu hái được làm sạch tạp chất bám trên bề mặt quả, phân loại và cắt cuống không dài quá 10 cm. Xử lý nguyên liệu tiền bảo quản bằng cách nhúng vải vào nước nóng 52 ± 10C với thời gian 7 phút, tiếp tục nhúng dung dịch axit citric 5% (pH 3 - 3,5) thời gian 2 phút, để vải ráo nước ở điều kiện phòng mát nhiệt độ 20 - 220C.

Tiếp theo, sử dụng thùng nhựa chuyên dụng với khối lượng đóng thùng 15 kg vải /thùng,  quy cách xếp các thùng vải vào kho là 12 thùng/m3 tương ứng hệ số xếp chứa  0,18 tấn/m3.  Duy trì chế độ bảo quản CA: nhiệt độ 4,35 ± 0,50C; độ ẩm 90 ± 2%; nồng độ khí O2 4,21 ± 0,5%; nồng độ khí CO2 7 ± 0,5%. Thời gian bảo quản quả vải thiều sau 35 ngày đạt yêu cầu chất lượng cảm quan, dinh dưỡng, an toàn thực phẩm (ATTP) với tỷ lệ thối hỏng khoảng 3,12%.

Với nguyên liệu ớt, phương pháp bảo quản bằng CA cũng cho kết quả rất khả quan. Nguyên liệu giống ớt cay sau thu hoạch ở độ chín đỏ, được cắt cuống dài 20 -25 mm, làm sạch, loại bỏ tạp chất trên bề mặt quả và những quả bị sâu bệnh, thối hỏng, dập nát. Xử lý nguyên liệu tiền bảo quản bằng cách nhúng trong dung dịch giaven 1,5 ml/lít nước, thời gian 2 phút ở nhiệt độ 52 ± 10C, để ráo tự nhiên trước khi đóng thùng kiện đưa vào kho CA.

Quy cách đóng thùng là dạng thùng nhựa chuyên dụng (L480xW390xH280), khối lượng 12 kg ớt/thùng, 12 thùng/m3, tương ứng hệ số xếp chứa kho 0,144 tấn/m3.

Chế độ bảo quản CA duy trì: nhiệt độ 10,8 ± 0,50C, nồng độ khí O2 2,08 ± 0,5%, nồng độ khí CO2 6 ± 0,5% và độ ẩm duy trì 90 ± 2%.

Sau 35 ngày bảo quản quả ớt vẫn duy trì được chất lượng cảm quan và dinh dưỡng đáp ứng yêu cầu thương mại với tỷ lệ hư hỏng khoảng 1,5%.

Với hoa lily, hoa lily được thu hái vào thời điểm buổi sáng từ 6 - 8 giờ ở độ tuổi 2, cắt cành dài khoảng 60 cm. Kiểm tra loại bỏ những cành bị sâu bệnh và những lá bị vàng úa, bó hoa từ 5 - 10 cành/bó và bảo quản sơ bộ trước khi bao gói ở nhiệt độ 10 - 15oC, độ ẩm 88 - 90%.

Chế độ xử lý nguyên liệu tiền bảo quản bằng cách ngâm 1/4 cuống hoa vào dung dịch đường Sacaro nồng độ 5% + Nitrat bạc 100mg/lít trong thời gian 20 phút. Tiến hành bao gói bằng bao bì PE dày 0,03 mm để thông 01 đầu không hàn kín với số lượng 5 cành/bao.

Đóng thùng theo quy cách dạng carton dày 4mm, kích thước L650xW350xH350; hai mặt bên theo tiết diện ngang đục 5 lỗ/mặt, đường kính lỗ Ф25. Các bao gói được xếp so le theo lớp giữa đầu ngọn và cành, số lượng 9 bao/thùng, gồm 3 lớp xếp ngang, mỗi lớp 3 bao, tổng số hoa 45 cành/thùng. Tương ứng hệ số xếp chứa kho là 405 cành/m3.

Chế độ bảo quản CA ở nhiệt độ 3 ± 0,50C, nồng độ khí O2 3,3 ± 0,5%, nồng độ khí CO2 3,44 ± 0,5% và độ ẩm duy trì 90 ± 2%. Chế độ xử lý sau bảo quản để kích thích cho hoa nở bằng cắm hoa ngập từ 5 -10cm trong dung dịch 8 Hyđioxypunil 200 mg/l + đường Saccaro 3%.

Sau thời gian bảo quản 30 ngày các chỉ tiêu chất lượng cảm quan đạt loại khá và thời gian hưởng thụ sau bảo quản là 7,19 ngày, không có tỷ lệ hư hỏng.

Với sản phẩm xoài cát Hòa Lộc, công nghệ CA cũng áp dụng tương tự như các mặt hàng nông sản khác. Quả xoài sau khi thu hoạch có thể bảo quản được 30 ngày vẫn tươi ngon và không có sự thay đổi về chất lượng và mùi vị.

Hương Giang