Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã có báo cáo chính thức lên Thủ tướng về việc chuyển mục đích sử dụng 16 ha rừng đặc dụng tại xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa (Phú Yên) để thực hiện Dự án Khai thác khoáng sản đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường phục vụ thi công Dự án hầm đường bộ Đèo Cả của Công ty cổ phần Tập đoàn Hải Thạch, là vi phạm các quy định của Luật Đất đai, Luật Khoáng sản. 

Theo đó, khu vực được lựa chọn khai thác đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường phục vụ thi công dự án Hầm đường bộ Đèo Cả có diện tích 16 ha tại thôn Hảo Sơn, xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa, tỉnh Phú Yên đang được quy hoạch là đất rừng đặc dụng do Ban quản lý rừng đặc dụng Đèo Cả quản lý, là khu vực cấm hoạt động khoáng sản. Trong 16 ha, hiện có 15 ha có rừng, được Ban quản lý rừng đặc dụng Đèo Cả ký hợp đồng giao khoán cho 11 hộ dân bỏ vốn thực hiện trồng rừng.

Hiện trạng khu vực rừng đặc dụng 16ha này gồm 15 ha có rừng được Ban quản lý rừng đặc dụng Đèo Cả ký hợp đồng giao khoán cho 11 hộ dân bỏ vốn thực hiện trồng rừng, được chủ động sản xuất trên diện tích đất khoán, hưởng thành quả lao động và kết quả đầu tư trên đất nhận khoán theo hợp đồng, theo quy định tại Nghị định số 01/NĐ - CP ngày 4/1/1995 của Chính phủ.

Tuy nhiên, theo đề xuất của Công ty Cổ phần Tập đoàn Hải Thạch, Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Yên đã đề nghị UBND tỉnh Phú Yên chỉ đạo Sở Xây dựng tham mưu cho UBND tỉnh bổ sung vị trí mỏ đất trong khu vực này vào quy hoạch khoáng sản. Việc UBND tỉnh Phú Yên phê duyệt bổ sung khai thác khoáng sản đối với mỏ đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường diện tích 16ha tại khu vực nói trên là chưa phù hợp với quy định tại Điểm 1 Điều 28 Luật Khoáng sản năm 2010.

Về cấp phép khai thác khoáng sản, việc UBND tỉnh Phú Yên cho phép Công ty CP Tập đoàn Hải Thạch vừa khai thác, vừa hoàn tất thủ tục với diện tích 2ha đang được quy hoạch là rừng đặc dụng khi chưa có quyết định thu hồi, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, mục đích sử dụng rừng là vi phạm các quy định tại Khoản a Điểm 3 Điều 94 Luật Đất đai 2003; Điều 31 và Điểm 2 Điều 53 Luật Khoáng sản 2010.

UBND tỉnh Phú Yên cũng đã cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 40/GP-UBND ngày 14/11/2012 cho Công ty CP Tập đoàn Hải Thạch với diện tích 16ha, trữ lượng khai thác 642.000m3, thời gian khai thác là 5 năm 5 tháng. Việc UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản tại khu vực đang được quy hoạch là rừng đặc dụng thuộc khu vực cấm hoạt động khoáng sản, không yêu cầu thực hiện tiến hành thăm dò khoáng sản là vi phạm các quy định tại Điểm 1 và Điểm 2 Điều 53 Luật Khoáng sản 2010.

Không chỉ có vậy, việc khai thác khoáng sản và cải tạo phục hồi môi trường do Công ty CP Tập đoàn Hải Thạch thực hiện đều sai so với giấy phép khai thác khoáng sản được cấp (Không thực hiện theo hình thức cuốn chiếu, làm đến đâu trả lại mặt bằng đến đó, không giữ lại phần đất bóc tầng phủ, khai thác quá độ sâu theo quy định, khai thác vượt trữ lượng) tạo ra hiện trường ngổn ngang cát, đá, sỏi, sạt lở, sụt lún, cao độ chênh lệch lớn chưa được san gạt, dọn dẹp.

Điều đáng nói, Công ty Hải Thạch đã tổ chức khai thác khoáng sản khi chưa có quyết định cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, mục đích sử dụng rừng, chưa được bàn giao mặt bằng và vi phạm các quy định của Luật Đất đai 2003 và Luật Khoáng sản 2010...

Xét báo cáo của Thanh tra Chính phủ về kiểm tra việc thực hiện Dự án khai thác khoáng sản đất san lấp vật liệu xây dựng thông thường phục vụ thi công Dự án Hầm đường bộ Đèo Cả của Công ty cổ phần tập đoàn Hải Thạch, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên nghiêm túc tổ chức thực hiện các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, khẩn trương có biện pháp khắc phục các vi phạm trong quá trình thực hiện dự án, bảo vệ môi trường, rừng đặc dụng, di tích lịch sử, văn hóa, danh lam, thắng cảnh; kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý kỷ luật nghiêm minh đối với các tổ chức, cá nhân có vi phạm theo đúng quy định của pháp luật; báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 31/3/2018.

 Khuất Nguyên