Thực hư nấm trồng gây độc

Đóng gói mạt cưa

Dính tai tiếng

Vừa qua, một số trang mạng cá nhân cảnh báo về việc các loại nấm ở Trung Quốc được trồng bằng vải vụn bỏ đi của công ty may. Các loại vải này có chứa thuốc nhuộm, dung môi độc hại khiến nấm có mùi lạ, gây ung thư. Nấm Việt Nam cũng bị đồn được trồng bằng bông gòn thải ra từ bệnh viện!

Ông Bảy Yết, chủ trại nấm Bảy Yết ở Hóc Môn, TP.HCM phân trần: “Trước đây tui có sử dụng bông vải tự nhiên để trồng nấm, mọi người cứ sợ là lấy từ bệnh viện nên phải bỏ. Tui cũng đã thử dùng nguyên liệu khác như xác mía, xác càphê, giấy carton nhưng cho năng suất kém”.

Nấm làm dược liệu như linh chi cũng không thoát khỏi tiếng xấu. Người tiêu dùng quen đánh giá chất lượng sản phẩm theo tiêu chí “tiền nào của nấy”. Theo đó, nấm linh chi Hàn Quốc có chất lượng tốt nhất, bởi giá trên 1 triệu đồng/kg. Nấm linh chi Việt Nam có giá vài trăm ngàn/kg. Giá thấp nhất là nấm linh chi Trung Quốc chỉ hơn 100.000 đồng/kg. Từ đây, nghi vấn phát sinh: rẻ vậy vì đó là nấm đã chiết xuất hết tinh chất, chỉ còn lại xác, những lỗ nhỏ li ti trên tai nấm là dấu vết kim đâm vào để rút tinh chất!

Có sạch thì nấm mới ra

Qua khảo sát của chúng tôi tại một số trại nấm, đa số đều dùng mạt cưa của cây cao su làm nguyên liệu trồng nấm. Các chủ trại nấm cho biết, mạt cưa cao su dễ tìm, giá rẻ, lại dễ hút nước, dễ ra nấm, sản lượng nhiều. Mạt cưa đóng gói sau khi hấp được gọi là cơ chất, nếu cơ chất không sạch khuẩn, nhiễm hoá chất độc hại thì nấm không phát triển được.

Nấm linh chi.

Theo ông Lê Duy Thắng, giảng viên khoa sinh đại học Khoa học tự nhiên TP.HCM, đồng thời là chủ công ty TNHH MTV Nấm Trang Sinh ở Củ Chi: “Nguyên liệu phải sạch, không có chất dầu, chất hoá học hoặc nhiễm trùng thì nấm mới ra được, nên không có chuyện sử dụng nguyên liệu nhiễm thuốc nhuộm, bông gòn bẩn để trồng nấm”. Ông cũng cho biết các lỗ nhỏ li ti trên tai nấm linh chi là thụ tầng, nơi sản sinh bào tử nấm, không phải vết kim đâm như lời đồn.

Do nguyên liệu trồng nấm là chất xơ không đủ nguồn dinh dưỡng nên cần bổ sung đạm, đường, khoáng để đạt năng suất cao. Có thể bổ sung đạm hữu cơ có nguồn gốc thực vật hoặc động vật như cám bắp, bột đậu nành, bột cá lạt, bột lông vũ… Tuy nhiên, khi sử dụng phải cần số lượng lớn, giá cao và dễ nhiễm khuẩn, côn trùng phá hoại nên hiện nay, người trồng chuộng cách dùng đạm vô cơ như urê, DAP, SA… do lượng dùng thấp, ít nhiễm tạp. Các loại đạm này đều được cho phép sử dụng trong nông nghiệp. Các nước phát triển còn sử dụng đạm hữu cơ để trồng nấm, như Pháp dùng phân ngựa trồng nấm mỡ, Đài Loan sử dụng phân gà, phân bò… Theo ông Thắng, người trồng nấm ở ta có thể dùng phân trùn quế làm từ phân bò, vừa rẻ tiền, không hôi, vừa hạn chế mầm bệnh tấn công.

Ăn nấm sao cho an toàn?

Đạm ở nấm không bằng động vật, nhưng nấm chứa đầy đủ các axít amin cần thiết cho cơ thể, ăn nấm không sợ thiếu đạm. Nấm chứa hầu hết các vitamin và gần 60 nguyên tố khoáng nên ăn nấm thường xuyên giúp cơ thể đề kháng bệnh tật. Nhật Bản cũng phát hiện cấu tạo vách tế bào nấm là glucan, chất này kết hợp với protein thành PSK (polysaccharid krestin) hay PSP (polysaccharid peptid) giúp chống ung thư rất mạnh.

Về các vụ ngộ độc do ăn nấm, ông Thắng lý giải “thường xảy ra sau thu hoạch như thu hái không kỹ, chế biến không đúng, bảo quản không hợp lý, sử dụng hoá chất bảo quản…, cũng có thể do sử dụng thuốc trừ sâu, chất kích thích tăng trưởng thực vật”. Ở điều kiện bình thường, nấm rơm, nấm bào ngư chỉ có thể dùng trong ngày, các nấm khác như: đông cô, kim châm được bảo quản lâu hơn nếu để trong ngăn mát tủ lạnh. “Nấm giống như các loại rau, khi đã đổi màu, nhầy nhớt hoặc trở mùi, gắt dầu… là đang trong quá trình phân huỷ, ăn vào sẽ gây khó chịu, nôn mửa. Đặc biệt nấm rơm khi nở (bung dù) sẽ sinh độc tố volvatoxin A1 và A2 (thuộc nhóm cardiotoxin) có tác động kích tim, gây choáng hoặc mỏi khớp, vì vậy khi ăn nấm nở nên nấu thật kỹ để giảm độc chất”, ông Thắng lưu ý.

Theo SGTT