Cảnh báo bẫy quảng cáo về viên uống chống nắng công dụng không thực tế
(VietQ.vn) - Thời gian gần đây viên uống chống nắng, trắng da đang được quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội với nhiều công dụng “thần kỳ”. Xong theo các bác sĩ cảnh báo hiệu quả không như quảng cáo, nếu lạm dụng hoặc dùng sản phẩm không rõ nguồn gốc.
Cạnh tranh không lành mạnh, Công ty Akanwa và Fuji Medical bị xử phạt
Nâng cao năng suất, doanh nghiệp Lâm Đồng gia tăng sức cạnh tranh
Năng suất và chất lượng - 'chìa khóa' nâng cao sức cạnh tranh cho ngành dệt may Việt Nam
Cơn sốt viên uống chống nắng trên mạng
Những tháng gần đây, viên uống chống nắng bất ngờ trở thành “từ khóa nóng” được nhiều chị em săn lùng. Chỉ cần gõ tìm trên mạng xã hội, hàng loạt sản phẩm từ hàng nội địa đến xách tay Mỹ, Nhật, Đức… hiện ra dày đặc, giá dao động từ 150.000 đồng đến hơn 2,5 triệu đồng mỗi hộp.
Trên Facebook, Instagram, TikTok, các fanpage và shop online liên tục đăng bài, livestream tư vấn công dụng, chạy quảng cáo nhắm thẳng vào nhóm khách hàng nữ từ 18 - 40 tuổi. Sự sôi động của thị trường đi kèm ma trận quảng cáo “có cánh”, trong khi nguồn gốc và chất lượng không ít sản phẩm vẫn mập mờ, khiến người tiêu dùng khó phân biệt thật – giả.
Đáng chú ý, nhiều tài khoản bán hàng khẳng định chỉ cần uống viên chống nắng là có thể bỏ qua kem bôi, không cần che chắn mà da vẫn trắng sáng, chống nám, chống lão hóa, thậm chí phòng ngừa ung thư da. Trên các nhóm kín, không ít người bán còn hướng dẫn khách mua qua kênh xách tay cá nhân, cam kết “hàng chính hãng Mỹ, Nhật” nhưng không đưa ra giấy tờ nhập khẩu hay kiểm định rõ ràng. Thị trường nhộn nhịp tới mức chỉ trong vài phút, một bài đăng bán viên uống chống nắng có thể thu hút hàng trăm bình luận hỏi giá, hỏi công dụng, cho thấy nhu cầu tiêu dùng rất lớn.
Không chỉ fanpage, nhiều tài khoản cá nhân cũng nhập cuộc, tự xưng là “chuyên gia làm đẹp online” hay “beauty influencer” để tăng độ tin cậy khi quảng bá sản phẩm. Trong các buổi livestream, viên uống chống nắng thường được giới thiệu là giải pháp “tiện lợi – hiệu quả”, chỉ cần uống trước khi ra ngoài 30 phút là đủ bảo vệ da cả ngày. Những lời khẳng định này khiến không ít người tin tưởng tuyệt đối mà bỏ qua việc tìm hiểu thành phần, cơ chế tác dụng hay rủi ro tiềm ẩn.

Một số sản phẩm được quảng cáo như “lá chắn nắng toàn diện”, chứa beta-carotene, vitamin C, E, canxi, vừa chống cháy nắng, sạm nám, tàn nhang, vừa chống lão hóa, tốt cho xương răng. Thậm chí, có nơi đẩy công dụng lên mức khó tin: “uống 30 giây, chống nắng 24 giờ”, hay mô tả sản phẩm như giải pháp “sống còn” cho làn da mùa nắng nóng, có thể chống UV, làm trắng, thải độc, mờ thâm nám và hạn chế ung thư da. Người bán liên tục nhấn mạnh rằng sau tuổi 30, tia cực tím tích tụ nhiều hơn, phá hủy collagen, khiến da lão hóa nhanh; vì thế “chỉ kem chống nắng là không đủ”, phải bổ sung viên uống nội sinh mới thực sự bảo vệ da từ bên trong.
Từ chống nắng, làm trắng đến trẻ hóa, thải độc…, các lời quảng cáo đều đánh mạnh vào tâm lý sợ lão hóa và mong muốn cải thiện làn da nhanh chóng của phụ nữ. Nhiều nơi còn đưa ra những con số khó kiểm chứng, khẳng định melanin trên da có thể giảm mạnh chỉ sau một liệu trình, các vết thâm sạm lâu năm sẽ mờ rõ rệt sau 1–2 tháng sử dụng. Theo lời rao, mỗi ngày chỉ cần uống vài viên, chưa đầy một phút, là cơ thể đã được “nạp đủ dưỡng chất” để vừa chống nắng vừa làm đẹp.
Giữa “cơn sốt” viên uống chống nắng, những viên thuốc nhỏ được thổi phồng như mang lại “sức mạnh không tưởng”. Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi và những lời quảng cáo hoa mỹ là nguy cơ không nhỏ nếu người tiêu dùng nhẹ dạ, mua phải sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, tự biến mình thành “chuột bạch” cho một thị trường đang quá ồn ào nhưng thiếu kiểm soát.
Dễ mua phải hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc
Trong “cơn sốt” làm đẹp hiện nay, viên uống trắng da và viên uống chống nắng không còn đơn thuần là sản phẩm chăm sóc cá nhân mà được thổi phồng như “bí quyết thần kỳ” giúp da bật tông nhanh, chống nắng tuyệt đối, thậm chí cải thiện sức khỏe tổng thể.
Trên Facebook, Instagram, TikTok, hàng loạt fanpage, tài khoản cá nhân và các “beauty influencer” liên tục livestream, đăng bài tư vấn, chạy quảng cáo dày đặc, tạo nên một thị trường sôi động nhưng cũng đầy nhiễu loạn.
Đi kèm sự bùng nổ đó là vô số lời quảng cáo có cánh. Nhiều người bán khẳng định chỉ cần uống viên chống nắng là có thể bỏ qua kem bôi, không cần che chắn mà da vẫn trắng sáng, chống nám, chống lão hóa, thậm chí phòng ngừa ung thư da.
Không ít nơi còn đưa ra những con số gây choáng như “chống nắng 24 giờ chỉ sau 30 giây uống” hay “giảm melanin từ 27% xuống còn 7% chỉ sau một liệu trình”, khiến người tiêu dùng lầm tưởng viên uống có thể thay thế hoàn toàn các biện pháp bảo vệ da thông thường. Trong khi đó, nhiều sản phẩm được gắn mác xách tay Mỹ, Nhật, Đức nhưng không kèm giấy tờ nhập khẩu, chứng nhận kiểm định, khiến việc phân biệt thật – giả trở nên vô cùng khó khăn.
Về mặt khoa học, các chuyên gia cho biết một số thành phần thường xuất hiện trong viên uống làm đẹp như glutathione, vitamin C, L-cysteine, chiết xuất hạt nho… thực sự có tác dụng hỗ trợ làn da. Chúng giúp chống oxy hóa, ức chế phần nào sự hình thành melanin – yếu tố gây sạm nám, từ đó cải thiện sắc tố và độ đều màu của da nếu sử dụng đúng cách, lâu dài. Tuy nhiên, hiệu quả này không thể diễn ra “nhanh chóng, thần kỳ” như quảng cáo. Việc cải thiện làn da phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ địa, chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng và sự kiên trì trong thời gian dài.
Thông tin thêm về hiệu quả của viên uống chống nắng, các bác sĩ da liễu tại Bệnh viện Da liễu thành phố Hồ Chí Minh cảnh báo, quan niệm “chỉ cần uống viên trắng da là da sẽ trắng bật tông, chống lão hóa và hết sạm nám” là hoàn toàn sai lầm. Viên uống chỉ có vai trò bổ trợ, không thể thay thế kem chống nắng, các biện pháp bảo vệ da vật lý hay lối sống lành mạnh.
Với viên uống chống nắng, thành phần như lycopene, beta-carotene, vitamin C, E chỉ giúp tăng khả năng chống oxy hóa, hỗ trợ bảo vệ da khỏi tia UV ở mức tương đương kem chống nắng SPF thấp (khoảng SPF 15), hoàn toàn không đủ để “bảo vệ da hoàn hảo” như quảng cáo. Việc gán công dụng trị nám, chống lão hóa tức thì cho viên uống chống nắng cũng là sai sự thật.
Đáng lo ngại hơn, bên cạnh những sản phẩm được kiểm chứng, thị trường hiện nay tràn lan viên uống trắng da và chống nắng không rõ nguồn gốc, quảng cáo quá mức, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ gây hại. Các bác sĩ cảnh báo việc lạm dụng có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa, dị ứng, tăng nhạy cảm với ánh sáng, ảnh hưởng gan, thận, thậm chí gây biến chứng nghiêm trọng.
Bác sĩ Hoàng Văn Minh, Bệnh viện Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh cũng cho rằng, đến nay không có biện pháp nào chống nắng đạt hiệu quả 100%, những biện pháp tốt nhất cũng chỉ hơn 90% và cách chống nắng tốt nhất vẫn là... không ra nắng. Một số loại viên chống nắng chỉ có tác dụng hỗ trợ thêm cho các biện pháp chống nắng khác như thoa kem chống nắng, đội nón rộng vành, bịt khẩu trang, mặc áo khoác chống nắng, đeo kính mát, dựa vào những bóng râm để tránh ra nắng nhiều nhất...Người tiêu dùng chỉ nên xem viên uống trắng da, chống nắng là sản phẩm bổ trợ, lựa chọn hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ liều lượng và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
ISO công bố tiêu chuẩn thử nghiệm hệ số chống nắng mới nhất
Cụ thể, Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) đã công bố hai phương pháp mới để đo hệ số chống nắng (SPF) của các sản phẩm mỹ phẩm. Phương pháp đầu tiên là kiểm tra trong các ống thí nghiệm. Còn phương pháp thứ hai là phương pháp lai, cung cấp đánh giá quang học không xâm lấn về khả năng bảo vệ của kem chống nắng trên da người.
Khi các phương pháp này được công bố, ngành công nghiệp có thể sử dụng chúng như phương pháp thay thế cho phương pháp tiêu chuẩn là ISO 24444:2019 hiện tại. Được biết, tiêu chuẩn ISO 24444: 2019, Mỹ phẩm - Phương pháp kiểm tra khả năng chống nắng - xác định hệ số bảo vệ chống nắng (SPF) trên cơ thể sống (con người), tiêu chuẩn cung cấp các phương pháp đánh giá cho các sản phẩm kem chống nắng bao gồm các khía cạnh: khả năng hấp thụ, phản xạ hoặc phân tán tia cực tím (UV) và chỉ số chống nắng trên cơ thể con người.
ISO 23675:2024 - Xác định hệ số chống nắng (SPF) trong ống nghiệm. Đây là phương pháp xác định SPF hoặc Double Plate Method (DPM) trong ống nghiệm đã được các thành viên chuyên gia của Cosmetics Europe tư vấn và phát triển. Phương pháp này không đo trực tiếp các chỉ số trên da người, thay vào đó được đo hoàn toàn trong ống nghiệm. Một ưu điểm của phương pháp này cho kết quả đáng tin cậy về các chỉ số chống nắng.
Tiêu chuẩn DPM áp dụng cho các sản phẩm kem chống nắng dạng nhũ tương hoặc dạng lỏng, không bao gồm dạng bột hoặc dạng thỏi rời hoặc nén hay còn gọi là thể rắn. Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất là phương pháp này không áp dụng để xác định khả năng chống nước của sản phẩm chống nắng.
Phương pháp tiêu chuẩn thứ hai là ISO 23698:2024 - Đo hiệu quả của kem chống nắng bằng phương pháp quang phổ phản xạ khuếch tán. Phương pháp quang phổ phản xạ khuếch tán lai (HDRS) là một quá trình xác định chỉ số SPF, hệ số bảo vệ UVA và bước sóng bảo vệ quan trọng của các sản phẩm kem chống nắng mà không cần phản ứng sinh học trên da người. Phương pháp này có thể áp dụng cho các sản phẩm dạng lỏng, nhưng chưa được đánh giá để sử dụng cho các sản phẩm kem chống nắng dạng bột. HDRS đưa ra các thông số kỹ thuật để xác định đặc tính hấp thụ quang phổ tuyệt đối của sản phẩm kem chống nắng trên da nhằm ước tính khả năng chống cháy nắng và tia UVA.
An Dương (T/h)









