Sản lượng cá tra có nguy cơ thiếu hụt trong 3 tháng cuối năm

Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, các hoạt động di chuyển, vận chuyển bị hạn chế đã gây ảnh hưởng đến sản xuất, chế biến và xuất khẩu cá tra. Do đó, người nuôi cá tra tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long phải cố gắng duy trì cầm chừng, chờ thu hoạch hết mới tính toán chuyện thả nuôi lứa sau. 

Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng sản lượng cá tra trong những tháng cuối năm 2021, đầu năm 2022 sẽ có nguy cơ thiếu hụt.

Trước thực trạng trên, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản Trần Đình Luân cho biết, thực hiện giãn cách xã hội kéo dài đã khiến 176 doanh nghiệp trong tổng số 449 doanh nghiệp ngành cá tra ở Đồng bằng sông Cửu Long phải ngừng sản xuất do không đáp ứng được gánh nặng chi phí và điều kiện "3 tại chỗ". 

Riêng tại 5 tỉnh trọng điểm cá tra như: An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Hậu Giang và Vĩnh Long, trong 106 nhà máy chế biến cá tra, hiện có 52 nhà máy phải tạm dừng hoạt động (chiếm tỷ lệ 49%).

Bên cạnh đó, số lao động phải nghỉ việc do dịch bệnh khoảng trên 70%. Do đó, các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá tra đã giảm thu mua nguyên liệu đầu vào, chủ yếu sử dụng nguyên liệu từ vùng nuôi của công ty hoặc trong chuỗi liên kết.

Dựa trên số liệu thống kê trong quý 3/2021, diện tích thả nuôi cá tra cũng đã giảm từ 50 - 55% so với quý 2/2021. Sản lượng cá tra thu hoạch trong tháng 7 giảm 20%, tháng 8 giảm 44,9% và tháng 9 giảm 77% so với các tháng khác của năm 2021.

Theo đó, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cảnh báo, sẽ có nhiều doanh nghiệp mất những đơn hàng cuối năm 2021 và không dám nhận đơn hàng mới cho những tháng đầu năm 2022.

Trái lại, các nhà phân tích cho rằng, tình hình sản xuất, xuất khẩu cá tra dự kiến sẽ trở lại bình thường trong tháng 11 và tháng 12/2021.

Trong cùng diễn biến, vào thời điểm cuối tháng 9/2021, số liệu thống kê cho thấy, hàng loạt nhà máy đã phải đóng cửa. Nông dân không bán được cá, nhưng vẫn phải bỏ tiền để mua thức ăn cho cá. Bộ Nông nghiệp hiện đang làm việc với các tỉnh bàn giải pháp khôi phục ngành hàng cá tra.

Vay hàng trăm triệu đồng từ ngân hàng, ông Túc (xã Thạnh Mỹ, Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ) đầu tư vào 3 ao cá tra, nhưng đã 3 tháng nay, 600 tấn cá không một ai hỏi mua. Ông không thể trả lãi ngân hàng, trong khi tiền mua thức ăn cũng đã cạn.

Hàng ngàn hộ nuôi cá tra ở Đồng bằng sông Cửu Long đang rơi vào tình cảnh khó khăn khi cá tra đến kỳ thu hoạch nhưng không thể bán được, trong khi vẫn phải bỏ tiền mua thức ăn.

Hiện Đồng bằng sông Cửu Long có trăm ngàn tấn cá tra đang tồn đọng. Chỉ riêng thành phố Cần Thơ, con số đã là 38.500 tấn. Nguyên nhân là 52 trong tổng số 106 nhà máy đã đóng cửa phòng ngừa dịch bệnh. Số còn lại không thể thu mua nguyên liệu khi các địa phương thực hiện giãn cách xã hội theo nguyên tắc Chỉ thị số 16.

Tổng Giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu Thủy sản Cần Thơ Võ Đông Đức cho hay, không chỉ Việt Nam có mặt hàng này, mà nhiều nước khác cũng có những sản phẩm tương đồng. Nếu chúng ta không kịp thời mở cửa để sản xuất lại thì chuỗi cung ứng, tình hình kinh tế sẽ rất khó khăn, ảnh hưởng đến doanh nghiệp, người lao động. 

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, dịch bệnh không có biên giới, nhưng các địa phương lại chống dịch theo địa giới hành chính. Mỗi nơi một quy định đã khiến doanh nghiệp không thể thu hoạch, vận chuyển nguyên liệu. Để khôi phục, các địa phương cần thống nhất phương án tổ chức sản xuất và thu mua.

Bộ cũng đề nghị các địa phương cần chuẩn bị nguồn cá tra giống chất lượng. Sau khi các doanh nghiệp phục hồi sản xuất, nhu cầu thả nuôi của các hộ dân và doanh nghiệp sẽ tăng cao.

Diệu Hương (T/h)