Tránh tin tưởng 'mù quáng' vào các sản phẩm thực phẩm chức năng hậu COVID-19

Loạn thị trường thực phẩm chức năng hậu COVID-19 

Hiện nay, trên thị trường Hà Nội xuất hiện nhiều quảng cáo "thần thánh" thuốc bổ hậu COVID-19 có tác dụng hỗ trợ giải độc phổi, thanh lọc, làm sạch phổi, giúp thở dễ dàng hơn, làm giảm nguy cơ mắc các căn bệnh nguy hiểm liên quan đến phổi; tăng khả năng kháng khuẩn cho phổi tối đa; làm khôi phục lại những tế bào bị tổn thương của phổi; hỗ trợ được nhiều bệnh liên quan đến phổi bao gồm cả ung thư…

Trong bối cảnh dịch COVID-19 đã được kiểm soát, số ca khỏi bệnh tăng, tỷ lệ tử vong thấp, tuy nhiên nhiều người sau khi mắc COVID-19 khỏi có triệu chứng hậu COVID. Để nhanh chóng phục hồi sức khỏe sau COVID-19, các bác sĩ cho rằng phương pháp tốt nhất người bệnh nên tập hít thở, thể dục thể thao, sinh hoạt lành mạnh. Bởi nhiễm COVID-19 là do virus gây ra. Tuy nhiên hiện nay nhiều người bệnh đã tin tưởng một cách mù quáng vào các quảng cáo "thần thánh" về sản phẩm bổ phổi, thanh lọc phổi trên thị trường, trên các mạng xã hội đã gây ra nhiều hệ lụy.

Qua khảo sát tại một số hiệu thuốc tây, các cửa hàng bán hàng xách tay trên địa bàn Hà Nội cho thấy, các chủ cửa hàng giới thiệu các sản phẩm chức năng này có tác dụng bảo vệ, thanh lọc phổi, tăng cường đề kháng và hệ miễn dịch cho cơ thể, hồi phục sức khỏe phổi sau khi mắc COVID-19 như giảm thở hụt hơi, tức ngực, khó thở... với giá từ vài trăm nghìn đồng đến vài triệu đồng/sản phẩm.

Thậm chí, trên các trang mạng xã hội, không khó để tìm thấy thông tin rao bán thực phẩm chức năng, thuốc và liệu trình thanh lọc phổi hậu COVID-19. Để bán được hàng, thu hút khách, người bán không ngần ngại dùng những lời "có cánh" cho các loại thuốc như: chữa xơ phổi, xẹp phổi, tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên cho cơ thể; thuốc bổ phổi cực mạnh, sạch phổi… Giá sản phẩm dao động từ 400.000 - 800.000 đồng, tùy theo xuất xứ và công dụng.

Cụ thể là Clearlungs Formula, 120 viên của Mỹ, giúp thanh lọc phổi, tăng cường đề kháng và hệ miễn dịch cho cơ thể; viên bổ phổi Kobayashi được giới thiệu là "tuyệt chiêu làm sạch phổi, thổi bay COVID-19"; Vitatree Lung Detox "cho lá phổi xanh", hỗ trợ sức khỏe phổi và hệ hô hấp, tăng đề kháng, giảm ho; viên bổ phổi Xtend Life Lung Support Plus "bảo vệ, hồi phục sức khỏe phổi sau khi mắc COVID như giảm thở hụt hơi, tức ngực, khó thở"... Trong số đó phải kể đến viên uống thanh lọc phổi Healthy Care Original Lung Detox (loại 180 viên, xuất xứ Australia) nơi bán 650 nghìn đồng, chỗ 750 nghìn đồng/hộp được nhiều người lùng mua và rao bán trên nhiều trang mạng xã hội.

Chị Nguyễn Thị Hường, nhân viên ngân hàng Techcombank cho biết, sau 7 ngày mắc COVID-19 xét nghiệm âm tính, quay trở lại làm việc, đến công ty, thấy nhiều đồng nghiệp tâm sự sau khi khỏi bệnh bị các di chứng hậu COVID như khó thở, ho nhiều, người dễ mệt mỏi, hụt hơi… Lo lắng về các di chứng của hậu COVID-19, chị cũng đặt cho 2 lọ thực phẩm chức năng bổ phổi Healthy Care Original Lung Detox (loại 180 viên, xuất xứ Australia) với giá 1,3 triệu đồng.

Chị Nguyễn Thị Hường cho biết, phòng kế toán của chị có 7 người thì có đến 5 người mắc COVID-19, và tất cả đều mua loại thực phẩm chức năng này. Thậm chí có người còn đặt mua tận 10 hộp để dự trữ cho gia đình và biếu người thân.

Khác với chị Hường, anh Đặng Văn Tiến ở phố Huế, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) cho biết, sau khi khỏi COVID-19 gần 3 tuần, anh bắt đầu thấy xuất hiện hiện tượng hụt hơi, khó thở, tức ngực, viêm họng, ho. Dù đi khám, chụp X-quang tim phổi không có tổn thương, song anh vẫn lo lắng sợ bị hậu COVID-19. Anh lên mạng và tìm mua loại lọc phổi Nhật Tsumura với giá 1,25 triệu đồng/hộp.

"Khi lên mạng tôi thật bối rối không biết mua loại nào vì có quá nhiều thuốc bổ phổi của Nhật được chào bán, mỗi nơi rao một giá. Ngoài ra, còn có nhiều loại khác chủ yếu là thực phẩm chức năng của nước ngoài như Australia, Mỹ, Nhật, Pháp… quảng cáo công dụng như "thuốc tiên", anh Tiến cho biết.

Chị Thanh Thảo (35 tuổi) mắc Covid-19 hơn một tháng trước. Chị từ Đồng Nai về TP HCM để khám hậu Covid-19 tại một bệnh viện lớn và được bác sĩ chẩn đoán sức khỏe hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, chị hay mệt, ăn uống không ngon, khó tập trung và đôi lúc khó thở. Tự chẩn đoán mình bị hậu Covid-19, chị Thảo chia sẻ nỗi lo với người thân và được giới thiệu một loại thực phẩm chức năng của Nhật Bản dạng bột với công dụng làm sạch phổi hậu Covid-19. Chị mua 2 hộp với giá 550.000 đồng/hộp và được người bán hướng dẫn uống 2 lần/ngày, mỗi lần 1 gói kèm khẳng định "phổi sẽ được làm sạch sau khi sử dụng 2-3 hộp".

Cẩn trọng khi mua thực phẩm chức năng hậu COVID-19 trên mạng xã hội

Theo chủ một cửa hàng thuốc tây ở phố Trần Khát Chân, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội), thời gian gần đây, lượng người hỏi mua kít xét nghiệm, hay các loại thuốc điều trị COVID-19 ít hơn hẳn so với cách đây vài tuần, thay vào đó là các loại thực phẩm giúp bồi bổ cơ thể sau COVID-19 lại có nhu cầu rất cao. Thường người tiêu dùng hay hỏi mua các loại thực phẩm này có chứa thành phần của các loại dược liệu cao cấp như nấm linh chi, đông trùng hạ thảo, nhân sâm… rất tốt cho sức khỏe, có tác dụng bồi bổ, kích thích ăn ngon, ngủ ngon, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.

Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cũng khuyến cáo người tiêu dùng cần hết sức cẩn trọng khi mua hàng trên mạng xã hội. Hiện nay, các vi phạm về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe hiện tràn lan trên Zalo, Facebook, Youtube… rất khó kiểm soát do các website có chủ thể đặt máy chủ tại nước ngoài. Thậm chí, với một số website, trang thông tin điện tử có tên miền từ nước ngoài, cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn trong quản lý nội dung quảng cáo, không xác định được chủ thể quảng cáo vi phạm và không có cơ sở để xử lý vi phạm.

Bên cạnh đó, các website quảng cáo thực phẩm chức năng đều có dòng chữ: "Sản phẩm không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh" để đảm bảo tính pháp lý trong quảng cáo sản phẩm. Tuy nhiên, dòng chữ này rất nhỏ, thường để cuối một bài quảng cáo dài với nhiều nội dung khiến người tiêu dùng khó nhận biết, tưởng là thuốc. Hơn nữa, việc sử dụng thực phẩm chức năng giống như "dao hai lưỡi", nếu bổ sung dư thừa cũng gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe.

Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), hiện nay nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng hậu COVID-19 quảng cáo không đúng theo quy định gây hiểu nhầm cho người sử dụng, để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tránh mua, sử dụng các sản phẩm Thực phẩm chức năng/Thực phẩm bảo vệ sức khỏe không rõ nguồn gốc, không có tổ chức, cá nhân công bố và chịu trách nhiệm về sản phẩm tại Việt Nam, không tuân thủ pháp luật Việt nam Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo người dân trước khi mua và sử dụng Thực phẩm chức năng/thực phẩm bảo vệ sức khỏe cần chú ý: 1. Thực phẩm bảo vệ sức khỏe không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Trong trường hợp có bệnh, người dân cần tới cơ sở y tế để khám và được điều trị kịp thời. 2. Tra cứu thông tin liên quan đến công bố và quảng cáo sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe qua địa chỉ https://congkhaiyte.moh.gov.vn/, https://nghidinh15.vfa.gov.vn/ và http://xacnhanquangcao.vfa.gov.vn/ trước khi quyết định chọn mua sản phẩm. 3. Đọc kỹ nhãn sản phẩm. Trên nhãn thực phẩm bảo vệ sức khỏe phải có dòng chữ: “thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”; xem rõ về thành phần, tác dụng, đối tượng, liều dùng của sản phẩm để sử dụng cho phù hợp và bảo đảm sức khỏe; 4. Chọn mua các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe có tên, địa chỉ của thương nhân chịu trách nhiệm và nhà sản xuất sản phẩm rõ ràng; 5. Mua sản phẩm phải có hóa đơn/đơn hàng của người bán để làm bằng chứng cho việc mua bán hàng hoá giữa hai bên.

An Dương (T/h)