Dòng vốn FDI chảy vào Việt Nam có nhiều dấu hiệu tích cực

Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Thống kê, tính chung 6 tháng (tính đến ngày 20/6), tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 15,67 tỷ USD, bằng 84,9% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó có 526 lượt dự án đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư với tổng vốn đăng ký tăng thêm hơn 3,7 tỷ USD, giảm 16,2% về số lượt dự án nhưng tăng 26,8% về vốn tăng thêm so cùng kỳ năm 2019.

Vốn đăng ký mới và vốn điều chỉnh trong 6 tháng đều tăng nhờ thu hút được các dự án quy mô lớn hàng tỷ USD: Dự án Nhà máy điện khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) Bạc Liêu với tổng vốn đầu tư là 4 tỷ USD (chiếm 47,4% tổng vốn đăng ký mới); Dự án tổ hợp hoá dầu Miền Nam của nhà đầu tư Thái Lan tại Bà Rịa-Vũng Tàu điều chỉnh tăng vốn đầu tư thêm 1,386 tỷ USD; Dự án Nhà máy dệt kim tại Khu công nghiệp Texhong Hải (Hong Kong), vốn đầu tư 214 triệu USD với mục tiêu sản xuất vải dệt kim tại Quảng Ninh…

Như vậy, sau sự sụt giảm nhiều tháng trước, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI vào Việt Nam trong tháng 6/2020 đã tăng trở lại. Quy mô dự án đầu tư mới cũng tăng đáng kể và xuất hiện một số dự án sản xuất quy mô lớn.

Theo đánh giá của ông Phạm Đình Thúy, Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp (Tổng cục Thống kê), dòng vốn FDI chảy vào Việt Nam có nhiều dấu hiệu tích cực, vẫn giữ tốc độ tăng trưởng tốt.

Do dịch bệnh Covid-19 trên toàn cầu, các hoạt động sản xuất, kinh doanh bị đình trệ, nhiều doanh nghiệp rơi vào tình cảnh khó khăn khiến vốn thực hiện các dự án FDI vẫn tiếp tục xu hướng giảm trong 6 tháng đầu năm, nhưng đã có cải thiện so các tháng trước đó. Vốn thực hiện của dự án FDI ước đạt 8,65 tỷ USD, bằng 95,1% so với cùng kỳ. Hơn nữa, dịch bệnh vẫn phức tạp nên việc đi lại của các nhà đầu tư khó khăn cũng như các quyết định đầu tư mới và mở rộng quy mô dự án FDI vẫn bị ảnh hưởng. Số dự án mới và điều chỉnh vốn đều giảm so với cùng kỳ, nhất là các dự án đăng ký mới.

Vốn FDI không như kỳ vọng về một cuộc dịch chuyển sản xuất và đầu tư khỏi Trung Quốc thì FDI sẽ vào Việt Nam như một làn sóng mới. Dù vốn đầu tư cấp mới và tăng vốn tăng lên, song vẫn chủ yếu tăng là nhờ các dự án lớn đã được nộp hồ sơ và đàm phán trong thời gian dài trước đó. Nếu không tính các dự án lớn trên tỷ USD thì tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà đầu tư trong 6 tháng đầu năm 2020 chỉ bằng 70,4% so với cùng kỳ năm 2019.

Về làn sóng FDI, ông Phạm Đình Thúy thận trọng, chưa có bằng chứng rõ ràng về sự chuyển dịch dòng vốn trên thế giới do tác động kép từ căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc và đại dịch Covid-19, trong đó Việt Nam có thể là điểm đến mới.

Ông Phạm Đình Thúy cho rằng, các doanh nghiệp có chuỗi giá trị toàn cầu đều phải lo chống dịch Covid-19. Vì thế hoạt động đầu tư ra nước ngoài của các tập đoàn lớn chủ yếu đều nằm trên giấy hoặc vẫn ở trong suy tính, chưa thực hiện được nên chưa có số lượng cụ thể.

Về các chính sách ưu đãi về thuế, đất đai, nguồn nhân lực giá rẻ thì thực tế không chỉ có Việt Nam mà các quốc gia cạnh tranh FDI khác như khác như Indonesia, Ấn Độ, Thái Lan… đang áp dụng, ngay cả các quốc gia sở tại cũng đang đưa ra nhiều chính sách để níu kéo nhà đầu tư ở lại.

“Việc chuyển hướng đầu tư sang quốc gia khác không đơn giản vì nhà đầu tư sẽ phải xem xét, cân nhắc các chi phí liên quan đến chuyển giao tài sản, kể cả những ưu đãi được hưởng ở quốc gia sẽ đầu tư. Với DN sản xuất, sự dịch chuyển có thể mất từ 2 đến 5 năm do các chuỗi cung ứng toàn cầu đã được hoàn thiện”, ông Phạm Đình Thuý nói.

Các chuyên gia khuyến nghị, Việt Nam không chỉ dùng ưu đãi, dựa vào lợi thế vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên và nhân công giá rẻ nên Việt Nam cần phát huy, cải thiện lợi thế cạnh tranh, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách thể chế, để thu hút FDI có chất lượng…

Thanh Tùng