Gina Haspel – nữ giám đốc đầu tiên trong lịch sử CIA vừa được bổ nhiệm là ai?

Báo Tiền Phong dẫn nguồn tin quốc tế thông tin, thượng viện Mỹ ngày 17/5 xác nhận bà Gina Haspel sẽ trở thành nữ Giám đốc đầu tiên của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA).

Cụ thể, với tỷ lệ 54 phiếu thuận, 45 phiếu chống trên tổng số 100 phiếu tại cuộc bỏ phiếu ở Thượng viện, bà Haspel đã giành được đa số tối thiểu để được thông qua vị trí Giám đốc CIA.

Trước khi chính thức nhậm chức, bà Haspel đã giữ chức Phó Giám đốc CIA. Trong 30 năm công tác tại cơ quan tình báo hàng đầu nước Mỹ, bà Haspel đã nhiều lần nắm giữ các vị trí lãnh đạo cấp cao tại các cơ quan quan trọng như Cục Bí mật Quốc gia hay Trung tâm chống khủng bố. Đây cũng là lần đầu tiên cơ quan tình báo hàng đầu nước Mỹ có một nữ giám đốc.

Dân Trí dẫn nguồn tin từ CBS, bà Gina Haspel sinh ngày 1/10/1956, có nhiều tiếng tăm trong giới tình báo và là người theo đuổi lập trường cứng rắn. Bà bắt đầu làm việc tại CIA từ năm 1985, trong đó phần lớn thời gian là hoạt động bí mật, và được ông Trump đề cử làm phó Giám đốc CIA từ tháng 2/2017. Tuy nhiên, quyết định bổ nhiệm bà Haspel từng là chủ đề gây tranh cãi liên quan tới việc bà từng quản lý một nhà tù “đen” chuyên giam giữ các tội phạm khủng bố của Mỹ.

Là một sĩ quan tình báo kỳ cựu của Mỹ, trong những tháng gần đây, bà Haspel chịu trách nhiệm quản lý công việc hàng ngày tại CIA trong lúc ông Pompeo phải dành nhiều thời gian làm việc tại Nhà Trắng. Trong 30 năm công tác tại CIA, bà Haspel đã nhiều lần nắm giữ các vị trí lãnh đạo cấp cao tại các cơ quan quan trọng như Cục Bí mật Quốc gia hay Trung tâm chống khủng bố. Bà Haspel từng được trao tặng những danh hiệu cao quý, trong đó có Presidential Rank Award - phần thưởng cao nhất dành cho các cá nhân hoạt động trong lĩnh vực dân sự liên bang.

Gina Haspel là một trong những sĩ quan tình báo hàng đầu của Mỹ tham gia vào chương trình thẩm vấn nghi phạm khắc nghiệt dưới thời cựu Tổng thống George W. Bush. Các tổ chức nhân quyền đã lên án mạnh mẽ chương trình này vì cho rằng tình báo Mỹ đã sử dụng các biện pháp tra tấn tù nhân vô nhân đạo.

Bà Haspel có nhiều kinh nghiệm công tác tại các căn cứ của Mỹ ở nước ngoài và từng điều hành một nhà tù đen của Mỹ ở Thái Lan - nơi giam giữ các nghi phạm khủng bố của tổ chức al-Qaeda hồi năm 2002. Đây cũng là nhà tù bí mật ở nước ngoài đầu tiên của CIA và bị nghi ngờ áp dụng nhiều hình thức tra khảo cực hình đối với các tù nhân, trong đó có “trấn nước” - biện pháp tra tấn sử dụng vải che mặt nghi phạm và liên tục dội nước khiến nghi phạm có cảm giác sắp chết ngạt.

Trước đó, Thượng nghị sĩ kỳ cựu John McCain của đảng Cộng hòa đã bày tỏ quan điểm công khai phản đối việc bổ nhiệm bà Haspel.

Thượng nghị sĩ bang Virginia Mark Warner cho biết bà Haspel đã tuyên bố rằng CIA không bao giờ nên sử dụng cái gọi là “kỹ thuật thẩm vấn nâng cao” và cam kết rằng bà sẽ không bao giờ chỉ đạo sử dụng những biện pháp như vậy ngay cả khi tổng thống yêu cầu.

Nhưng ông Abd al-Rahim al-Nashiri, một người từng bị nghi có liên quan tới al-Qaeda và bị thẩm vấn ở nhà tù do bà Haspel điều hành, cho biết ông và nhiều nghi phạm đã phải chịu cảnh sống khắc nghiệt, bị ngược đãi và đánh đập.

Theo BBC, vào năm 2005, bà Haspel được cho là đã ra lệnh tiêu hủy 92 băng video ghi lại cảnh “thẩm vấn” ông al-Nashiri và một nghi phạm khác, Abu Zubaydah.

Theo báo cáo của Thượng viện năm 2014, dường như có khoảng 119 người đã bị áp dụng những biện pháp tra tấn như vậy.

Hà Thu (T/h)