'Siết' quy định kinh doanh, sử dụng phụ gia thực phẩm

Vấn nạn sử dụng hóa chất, phụ gia thực phẩm bừa bãi

Vào tháng 1/2017, trên địa bàn tỉnh Bình Phước, người dân cũng phát hiện tại nhà ông Nguyễn Khắc Quan Nam sản xuất - kinh doanh gần 2.000 lít tương ớt, tương đen bằng hóa chất, chất phụ gia không rõ nguồn gốc.

Tới ngày 4/3/2017, cũng trên địa bàn tỉnh này, công an huyện Bù Gia Mập đã bắt giữ một vụ vi phạm quy định về sử dụng hóa chất trong sản xuất, chế biến thực phẩm (địa chỉ thôn 6, xã Đa Kia, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước) .Cụ thể, cơ quan chức năng đã bắt quả tang ông Lê Đình Lệ (sinh 1974) và bà Nguyễn Thị Cúc  (sinh 1971) đang thực hiện hành vi trộn các loại tinh bột màu vàng, trắng và đỏ sẫm không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Tại cơ quan công an, ông Lê Đình Lệ và bà Nguyễn Thị Cúc khai nhận đã dùng tinh bột bắp và tinh bột gạo nếp nấu thành hợp chất dẻo. Sau đó bỏ thêm một loạt hóa chất dạng tinh bột màu đỏ sẫm (không rõ xuất xứ và thành phần), để trộn chung với hạt tiêu lép nhằm tạo ra sản phẩm mới là hạt tiêu chắc, có trọng lượng nặng và màu sắc đen hơn.

Trước đó, vào tháng 4/2016, Chi Cục thú y và lực lượng cảnh sát môi trường TPHCM cũng phát hiện một cửa hàng trên đường Bùi Hữu Nghĩa, quận 5, đã tẩm ướp hóa chất, phù phép “hô biến” 1,1 tấn thịt trâu Ấn Độ thành… thịt bò sau đó, chở đi phân phối, bán cho người tiêu dùng.

Ông Suốt, chủ cửa hàng đã thừa nhận mua số hóa chất là hàn the này từ chợ Kim Biên (Q.5) về, bôi lên xương bò và heo cho thịt tươi ngon. Thịt trâu được cửa hàng mua ở Q.8 chỉ với giá 120.000 đồng/kg, mang về rã đông, rồi cho sơ chế, bôi hàn the lên cho giống với thịt bò, đem bán ở các chợ.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Thế Hân – chuyên viên về công nghệ thực phẩm, các loại phẩm màu bán trên thị trường hiện nay thuộc nhóm phẩm màu tổng hợp. Tuy nhiên, liều lượng cần phải sử dụng theo quy định. Chỉ những sản phẩm phẩm màu ở dạng tinh sạch cao (100%) mới được cấp phép sử dụng.

Còn những sản phẩm bán trên thị trường với giá thành rẻ như hiện nay có nguy cơ là các phẩm màu không được cấp phép hoặc pha trộn giữa phẩm màu cấp phép và các phụ gia, hóa chất khác; hoặc có thể là phẩm màu sản xuất theo công nghệ không đạt chuẩn, dẫn đến sản phẩm còn lẫn tạp chất.

“Những tạp chất lẫn hoặc pha trộn vào phẩm màu có thể là dung môi, hóa chất, kim loại nặng có nguy cơ gây mất an toàn cao. Trong trường hợp phẩm màu nhiễm kim loại nặng, khi ăn vào cơ thể không đào thải hết, tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư, ảnh hưởng chức năng thận, phá hủy tủy xương”, TS. Hân cho hay.

Cùng quan điểm trên, theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức (Đại học Y dược TPHCM), nếu sử dụng đúng loại, đúng liều lượng, các phụ gia thực phẩm có tác dụng tích cực, nghĩa là tạo ra nhiều sản phẩm phù hợp với sở thích và khẩu vị của người tiêu dùng; giữ được chất lượng toàn vẹn của thực phẩm cho tới khi sử dụng; tạo sự dễ dàng trong sản xuất, chế biến thực phẩm và làm tăng giá trị thương phẩm trên thị trường; kéo dài thời gian sử dụng của thực phẩm.

Trái lại, nếu sử dụng phụ gia thực phẩm không đúng liều lượng, không đúng chủng loại, nhất là những phụ gia không cho phép dùng trong thực phẩm, sẽ gây ra những tác hại cho sức khỏe gây ngộ độc cấp tính, ngộ độc mãn tính, nguy cơ hình thành khối u, ung thư, đột biến gien, gây quái thai ở phụ nữ mang thai… nếu dùng quá liều cho phép.

Quản lý chặt việc kinh doanh, sử dụng hóa chất, phụ gia thực phẩm

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm. Trong đó, quy định về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm đối với phụ gia thực phẩm, cơ sở sản xuất, kinh doanh phụ gia thực phẩm phải đáp ứng các điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm sau đây:

1- Đáp ứng các quy định chung về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm được quy định tại khoản 1 Điều 19, khoản 1 Điều 20, khoản 1 Điều 21 Luật an toàn thực phẩm.

2- Chỉ được phối trộn các phụ gia thực phẩm khi các phụ gia thực phẩm đó thuộc danh mục các chất phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm do Bộ Y tế quy định và sản phẩm cuối cùng của sự phối trộn không gây ra bất cứ tác hại nào với sức khỏe con người; trường hợp tạo ra một sản phẩm mới, có công dụng mới phải chứng minh công dụng, đối tượng sử dụng và mức sử dụng tối đa.

3- Việc sang chia, san, chiết phụ gia thực phẩm phải được thực hiện tại cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm và ghi nhãn theo quy định hiện hành.

Nghị định cũng quy định cụ thể về phụ gia thực phẩm hỗn hợp có công dụng mới. Theo đó, phụ gia thực phẩm hỗn hợp có công dụng mới phải được đăng ký bản công bố sản phẩm tại Bộ Y tế; phụ gia thực phẩm hỗn hợp có công dụng mới phải được liệt kê thành phần định lượng đối với từng phụ gia trong thành phần cấu tạo.

Về sử dụng phụ gia thực phẩm, tổ chức, cá nhân sản suất, kinh doanh sản phẩm có trách nhiệm chỉ được sử dụng phụ gia thực phẩm trong danh mục các chất phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm do Bộ Y tế quy định. Trong trường hợp phụ gia thực phẩm không thuộc danh mục các chất phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm hoặc không đúng đối tượng sử dụng do Bộ Y tế quy định; tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh phụ gia thực phẩm phải đăng ký bản công bố sản phẩm tại Bộ Y tế theo quy định.

Bên cạnh đó, sử dụng phụ gia thực phẩm không vượt quá mức sử dụng tối đa cho phép; đúng đối tượng thực phẩm; có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng; còn thời hạn sử dụng; đáp ứng đầy đủ các yêu cầu quản lý và yêu cầu kỹ thuật đối với phụ gia thực phẩm.

Nghị định có hiệu lực từ 2/2/2018.

Phong Lâm