Thị trường chứng khoán 2020: Một năm nhiều ẩn số, ngân hàng tiếp tục là điểm sáng

Ông Kim Thiên Quang, Tổng giám đốc CTCK MBKE.

Nhận định được ông Kim Thiên Quang, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Chứng khoán Maybank Kim Eng (MBKE) chia sẻ với BizLIVE xoay quanh chủ đề triển vọng thị trường chứng khoán trong năm mới 2020.

VN-Index đã kết thúc năm 2019 mà vẫn khó khăn trước mốc 1.000 điểm. Đây là năm mà thị trường chứng khoán (TTCK) có những diễn biến tương đối khó lường. Còn đánh của ông về thị trường chứng khoán năm 2019 như thế nào?

Năm 2019 tiếp tục là một năm không hề dễ dàng dành cho TTCK Việt Nam. Có thể chia thị trường làm bốn giai đoạn trong năm nay bao gồm: (1) Ba tháng đầu năm với sự hồi phục khá tốt, (2) Ba tháng tiếp theo với kết quả giảm trở lại do các tin tức toàn cầu chi phối, (3) Pha tăng kéo dài từ đầu tháng 7 đến đầu tháng 11 và (4) Giai đoạn sụt giảm mạnh và bất ngờ sau đó.

Ở giai đoạn đầu, kết quả hồi phục là tương đối ấn tượng, nhất là khi so sánh với đoạn giảm “kỹ thuật” nửa cuối tháng 12/2018. Dù vậy, kể từ tháng 4 với “bóng đen” về chiến tranh thương mại Mỹ - Trung một lần nữa, chứng khoán Việt Nam đã điều chỉnh trở lại khoảng 50% đoạn tăng đã có trước đó và theo chúng tôi đây là quá trình điều chỉnh tự nhiên khá lành mạnh, phù hợp với diễn biến thông tin vào giai đoạn đó.

Kể từ đầu tháng 7, TTCK Việt Nam có cho mình pha tăng điểm kéo dài nhất của năm (5 tháng) nhưng với tốc độ vừa phải và xen kẽ bằng các pha điều chỉnh nhỏ. Cột mốc đáng nhớ là khi VN-Index thành công tạo mức cao mới trong năm 2019 vào đầu tháng 11, và trụ vững trên vùng tâm lý 1.000 điểm gần 2 tuần lễ khiến tâm lý nhà đầu tư (NĐT) trở nên hưng phấn hơn. Dù vậy cũng từ thời điểm này, lực bán mạnh liên tiếp xuất hiện sau đó đã tạo ra “hiệu ứng domino” khiến thị trường suy giảm rất nhanh và mạnh sau đó, và điều này thực sự đã một lần nữa thử thách rất mạnh tâm lý NĐT. Dù tính theo số liệu đến 12/12, VN-Index tăng gần 8,5%, vẫn không dễ để nói rằng 2019 là một năm thuận lợi dành cho phần đông NĐT, đặc biệt khi nhìn về cách thị trường vận động trong hơn một tháng qua.

Còn về triển vọng năm 2020, ông nhận định thị trường sẽ như thế nào, TTCK sẽ chịu tác động bởi các yếu tố gì?

Chúng tôi cho rằng năm 2020 sẽ vẫn là một năm nhiều thử thách dành cho TTCK Việt Nam với nhiều ẩn số có khả năng chi phối mạnh đến kết quả của thị trường.

Ở bình diện toàn cầu, kết quả cuối cùng của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung chắc chắn là ẩn số lớn nhất. Trong một kịch bản tích cực nếu hai bên sớm tìm được giải pháp “xuống thang”, chứng khoán toàn cầu sẽ được hưởng lợi rất đáng kể từ điều này và ngược lại một sự đổ bể trong đàm phán sẽ là thông tin tiêu cực lớn đe dọa triển vọng thị trường trong năm sau.

Với tình hình nội tại trong nước, với tốc độ tăng trưởng GDP dự báo tiếp tục ở mức cao (6,8-7%) đi kèm với sự ổn định lớn ở hầu hết các thông số vĩ mô quan trọng, bức tranh thị trường nhìn chung khá sáng màu. Dù vậy, chúng tôi mong muốn sớm nhìn thấy các “nút thắt” được tháo gỡ, đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến đầu tư cơ sở hạ tầng, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước… vốn là các vấn đề đang có phần đình trệ trong thời gian qua.

Bên cạnh đó, Luật Chứng khoán (sửa đổi) mới đã được thông qua, đây là hành lang pháp lý quan trọng nhất để xây dựng và phát triển thị trường ngày càng gần hơn với các chuẩn mực quốc tế và điều này có vai trò rất lớn khi nhìn đến bài toán dài hơi hơn về mục tiêu nâng hạng thị trường.

Ở các yếu tố ngắn hạn hơn, chúng tôi chờ đợi sự xuất hiện của các sản phẩm đầu tư mới, đặc biệt là những sản phẩm phù hợp hơn với mong muốn của các nhà đầu tư nước ngoài nhằm kích thích hơn nữa dòng vốn ngoại chảy vào thị trường trong năm sau. Các chỉ số mới của HSX bao gồm VN-Diamond, VNFIN-Select, VNFINLEAD đã vận hành và nếu sớm có thể có các quỹ ETFs được thiết lập dựa trên các chỉ số này sẽ là động lực quan trọng cho ngắn hạn 6 tháng đầu năm 2020.

Là đầu mối tiếp cận và kết nối với nhiều tổ chức, nhà đầu tư nước ngoài, ông có thể cho biết họ đang dành sự quan tâm như thế nào đối với TTCK của Việt Nam, thưa ông?

Nhà đầu tư nước ngoài đang nhận định Việt Nam là một trong số ít những điểm sáng trong bức tranh đầu tư toàn cầu với tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức cao, tình hình chính trị và hầu hết các thông số quan trọng về vĩ mô đều ổn định. Các doanh nghiệp Việt Nam có rất nhiều yếu tố thuận lợi để phát triển bền vững. Về đầu vào, Việt Nam có một dân số trẻ với lực lượng lao động dồi dào, tài nguyên phong phú và đa dạng. Về đầu ra, tốc độ tăng trưởng thu nhập cũng như tốc độ đô thị hóa và phát triển của tầng lớp trung lưu tại Việt Nam đang diễn ra nhanh nhất trong khu vực, tạo tiền cho một sự tăng trưởng sức mua khổng lồ trong nước. 

Bên cạnh đó, Việt Nam đang từng bước trở thành một trong những công xưởng lớn nhất của thế giới, và đặc biệt hơn, Việt Nam là nền kinh tế được hưởng lợi nhiều nhất từ việc chuyển dịch thương mại do cuộc thương chiến giữa hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc gây ra. Thực ra, trước khi chiến tranh thương mại giữa hai cường quốc này diễn ra, đã có rất nhiều tập đoàn lớn trên thế giới chuyển dịch một phần sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam.  Samsung là một ví dụ cụ thể.

Sự quan tâm rất lớn của nhà đầu tư nước ngoài đối với thị trường Việt Nam được minh chứng qua số lượng tài khoản mở mới tiếp tục tăng, đặc biệt vị thế mua ròng tiếp diễn trên cả thị trường chứng khoán và các giao dịch chưa lên sàn. Tính tới tuần đầu tháng 12 nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng hơn 7 ngàn tỷ đồng trong năm 2019. Nổi bật trong đó là 5,8 ngàn tỷ được nhà đầu tư nước ngoài bỏ ra mua 51,4 triệu cổ phiếu Vingroup (mã VIC) vào tháng 5. Ngoài thương vụ này tập đoàn GIC và Credit Suisse cũng được cho rằng họ đã bỏ ra 500 triệu đô la Mỹ để mua cổ phần trong công ty con cũng của tập đoàn Vingroup là Vincommerce.

Một loạt các quỹ nước ngoài bao gồm rất nhiều quỹ lớn hàng đầu khu vực và thế giới mà Maybank Kim Eng tiếp xúc trong năm 2019 đều bày tỏ cân nhắc nâng thêm tỷ trọng tài sản quỹ phân bổ cho thị trường Việt Nam trong bối cảnh Việt Nam tiếp tục là điểm sáng về vĩ vô và ổn định kinh tế chính trị trong thời gian sắp tới.

Ông nhận định gì về nhóm ngành sẽ nhận được quan tâm của giới đầu tư trong năm sau? Trong năm 2019, Ngân hàng có thể coi là nhóm dẫn dắt thị trường, còn năm 2020 sẽ ra sao?

Theo nhận định của chúng tôi các nhóm ngành hoặc cổ phiếu có thể nhận được sự quan tâm và tăng trưởng (giá cổ phiếu) tốt hơn trong năm 2020 là:

i)       Tài chính, bảo hiểm: Chúng tôi cho rằng thị trường cuối năm (đặc biệt trong tháng 11 và đầu tháng 12/2019) đã phản ứng hơi thái quá với một loạt quy định, chính sách cuối năm của NHNN mà chúng tôi nhìn chung đánh giá khá tích cực, góp phần làm lành mạnh hoạt động của các ngân hàng. Nhà đầu tư có vẻ như đã không để ý đủ (do lo lắng về quy định mới) về sức khỏe của nhiều ngân hàng được cải thiện đáng kể bao gồm chất lượng tài sản, biên lãi suất ròng (NIM) cũng như tốc độ tăng và tỷ trọng đóng góp cao hơn của thu nhập phi lãi suất (NII). Cổ phiếu ngân hàng chúng tôi lựa chọn là VCB, VPB và MBB. Bảo Việt (BVH) cũng có thể là một sự cân nhắc khi 2019 có vẻ là một năm khá trầm lắng của cổ phiếu này mặc dù họ tiếp tục duy trì vị thế số 1 thị phần cả về mảng Nhân thọ và Phi nhân thọ. Doanh thu bảo hiểm của Bảo Việt, một tập đoàn nhà nước còn nắm giữ chi phối, đã tăng trưởng kép tới 25% trong giai đoạn 2015-2018.

ii)      Logistics và các ngành nghề hưởng lợi từ hoạt động xuất nhập khẩu liên tục tăng nhờ các Hiệp định thương mại lớn Việt Nam đã kí kết hoặc đang đàm phán. Thương mại của Việt Nam (xuất khẩu và nhập khẩu) đã và đang tích cực hơn rất nhiều so với các quốc gia trong khu vực nhưng có vẻ như nhà đầu tư vẫn chưa để ý và đánh giá cao các cổ phiếu trong lĩnh vực này như GMD và KBC.

iii)     Hạ tầng: Chúng tôi kì vọng Luật Đầu tư công sửa đổi (2019) cũng như các nghị định, thông tư hướng dẫn luật này, Luật đầu tư về đối tác công tư (vừa được trình lần đầu tại Quốc hội, Tháng 11/2019) cũng như các Luật, văn bản dưới luật có liên quan sẽ giúp tháo gỡ, đẩy mạnh hoạt động đầu tư cho cơ sở hạ tầng bao gồm cả trong lĩnh vực năng lượng, điện nước… đã bị chậm lại trong thời gian qua. Các cổ phiếu trong lĩnh vực này chúng tôi lựa chọn là HPG, GAS, POW.

iv)     Tiêu dùng: Đối với nhiều quỹ nước ngoài, câu chuyện tiêu dùng với thị trường hơn 96 triệu dân số, phần lớn là dân số trẻ với thu nhập tăng mạnh liên tục trong thời gian qua vẫn là câu chuyện đặc biệt hấp dẫn. Thông qua hoạt động kinh doanh của Vincom Retail (VRE) với hơn 70 shopping malls trên khắp cả nước nhà đầu tư có thể hiểu và gián tiếp đầu tư vào sự thay đổi mạnh mẽ trong phong cách sống của người dân Việt Nam. Tất nhiên ngoài ra Vinamilk (VNM) vẫn luôn là cổ phiếu ưa thích khi doanh nghiệp đang từng bước vượt qua những thách thức (tăng trưởng chậm lại của ngành sữa sau một thời gian dài tăng trưởng cao) với thị phần tiếp tục được củng cố cũng như khả năng sinh lời, biên lợi nhuận vượt trội (so với các doanh nghiệp trong và ngoài nước). Chúng tôi cũng ưa thích cổ phiếu QNS với định giá hấp dẫn và câu chuyện thị phần, mặc dù đã rất cao nhưng vẫn tiếp tục gia tăng.

TTCK sắp bước sang tuổi 20, theo ông thị trường cần hoàn thiện những điều gì để phát triển ổn định, bền vững, thu hút các doanh ngiệp, nhà đầu tư?

Như chúng tôi có chia sẻ là rất nhiều khách hàng, quỹ đầu tư cũng như nhà đầu tư cá nhân lớn nước ngoài bày tỏ việc nâng tỷ trọng Việt Nam trong thời gian tới. Ngoài kì vọng mang tính kĩ thuật khi Kuwait được đưa ra khỏi chỉ số MSCI Frontier market vào tháng 5 năm sau, qua đó nâng tỷ trọng của Việt Nam (hiện đang chiếm tỷ trọng lớn thứ 2 sau Kuwaitt) thì yếu tố quan trọng nhất, cơ bản nhất là sức khỏe và sự ổn định của Việt Nam.

Tất nhiên không thể không kể đến, ngoài việc tăng trưởng kinh tế được kì vọng duy trì ở mức cao 6,8-6,9%, xuất siêu (gần 11 tỷ USD trong 11 tháng 2019) giúp dự trữ ngoại hối dồi dào, qua đó ổn định tỷ giá VND với các ngoại tệ khác cũng như việc 18 ngân hàng đạt chuẩn Basel II và điều hành chính sách, đặc biệt trong ngành ngân hàng có lộ trình cụ thể, rõ ràng là 2 trong vài điểm sáng nổi bật, thu hút nhà đầu tư nước ngoài yên tâm bỏ vốn vào Việt Nam.

Tuy nhiên chúng tôi cũng nhận thấy Việt Nam phải cạnh tranh đáng kể với các nước trong khu vực đặc biệt như Indonesia, Philippines và thậm chí Thái Lan trong việc thu hút các quỹ đầu tư nước ngoài.

Chính vì vậy trong năm 2020 chúng tôi đặc biệt kì vọng dự thảo Luật Doanh nghiệp sẽ được hoàn thành, trình lên Quốc hội, qua đó tháo gỡ những vướng mắc, chồng chéo hoặc khác biệt trong quy định của Luật Doanh nghiệp và Luật Chứng khoán (sửa đổi), góp phần giúp nâng cao khả năng tiếp cận, gia nhập thị trường (ví dụ sở hữu trực tiếp hoặc gián tiếp cổ phiếu hết room), gia tăng số lượng hàng hóa, sản phẩm (ví dụ đấu giá cổ phiếu dưới mệnh giá)…

Phát triển thị trường là bước đi dài, qua đó sự ổn định, minh bạch sẽ là điều kiện tiên quyết để thu hút và giữ chân nhà đầu tư.

Xin cảm ơn ông!

Theo DĐĐT