Thẻ điểm cân bằng BSC - Giải pháp đồng bộ hóa mục tiêu giúp doanh nghiệp Việt vươn lên

Lợi ích và vai trò của BSC trong quản trị chiến lược

Khi được chuẩn bị kỹ lưỡng và triển khai đúng cách, Thẻ điểm cân bằng (Balanced Scorecard – BSC) có thể trở thành một công cụ chiến lược mạnh mẽ, giúp doanh nghiệp không chỉ hiện thực hóa mục tiêu dài hạn mà còn nâng cao hiệu quả vận hành và năng lực cạnh tranh trên thị trường.

BSC là một phương pháp quản trị chiến lược được sử dụng rộng rãi, hỗ trợ doanh nghiệp đo lường và giám sát quá trình thực thi chiến lược. Tuy nhiên, việc áp dụng BSC không đơn giản đòi hỏi sự đầu tư đáng kể về thời gian, nhân lực và nguồn lực, đồng thời có thể phát sinh nhiều thách thức trong quá trình triển khai. Dù vậy, BSC mang lại nhiều lợi ích nổi bật nếu được ứng dụng đúng cách.

Thứ nhất, BSC giúp hoạch định chiến lược hiệu quả hơn. Thông qua bản đồ chiến lược, doanh nghiệp có thể hình dung mối quan hệ nhân – quả giữa các mục tiêu, từ đó xác định rõ các bước đi cụ thể để thực hiện chiến lược tổng thể.

Thứ hai, BSC tạo sự liên kết giữa các phòng ban và bộ phận, đảm bảo tất cả đều đồng hành cùng mục tiêu chung. Các chỉ tiêu của từng bộ phận được thiết kế phù hợp với mục tiêu cấp công ty, giúp đồng bộ hóa toàn hệ thống.

Thứ ba, công cụ này giúp cải thiện đáng kể khả năng truyền thông chiến lược trong tổ chức. Việc minh bạch các mục tiêu và chỉ số trên toàn hệ thống giúp nhân viên ở mọi cấp độ hiểu và đồng thuận với định hướng phát triển của doanh nghiệp.

Thứ tư, BSC đóng vai trò quan trọng trong cải thiện hệ thống báo cáo hiệu suất. Các báo cáo được thiết kế xoay quanh các yếu tố chiến lược cốt lõi, giúp lãnh đạo theo dõi tiến độ và đưa ra điều chỉnh kịp thời.

Thứ năm, BSC hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tổ chức và phân bổ nguồn lực một cách hợp lý. Từ nhân sự, tài chính đến vật tư, mọi nguồn lực đều được điều phối để phục vụ mục tiêu chiến lược, qua đó nâng cao hiệu quả hoạt động tổng thể.

Thứ sáu, BSC góp phần nâng cao năng lực quản lý và xử lý thông tin. Doanh nghiệp có thể thiết kế và theo dõi các chỉ số hiệu suất then chốt (KPI) gắn với từng mục tiêu cụ thể, từ đó tập trung vào những yếu tố có tác động thực sự đến sự phát triển bền vững.

Tóm lại, dù đòi hỏi sự chuẩn bị công phu, BSC vẫn là công cụ đáng giá, giúp doanh nghiệp gắn kết mục tiêu chiến lược với hoạt động thực tiễn, tạo nền tảng vững chắc để phát triển dài hạn và thích ứng linh hoạt với thị trường. Khi hội nhập vào kinh tế khu vực và thế giới, các doanh nghiệp Việt Nam luôn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức đặc biệt trong các ngành sản xuất truyền thống. Tuy nhiên, với mục tiêu phát triển bền vững, nhiều doanh nghiệp đã và đang nỗ lực không ngừng triển khai BSC một cách tích cực và đã đạt được những thành quả đáng ghi nhận.

Thực tiễn triển khai BSC tại một số doanh nghiệp tiêu biểu

Tại nhà máy Bosch đặt trong Khu công nghiệp Bắc Ninh (Việt Nam), doanh nghiệp đã triển khai Thẻ điểm cân bằng (Balanced Scorecard – BSC) như một công cụ chiến lược để tối ưu hóa hoạt động sản xuất và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng. Trên phương diện tài chính, Bosch tập trung vào việc giảm chi phí logistics nội bộ và chi phí tồn kho, đặt mục tiêu giảm 5% lượng hàng tồn và giữ tỷ lệ phạt do chậm giao hàng dưới 3%. Ở khía cạnh khách hàng, doanh nghiệp xây dựng các chỉ số KPI đo lường độ tin cậy trong giao hàng và phản hồi chất lượng từ các khách hàng công nghiệp, được đánh giá và cập nhật hàng tháng.

Về quy trình nội bộ, Bosch chú trọng cải tiến các thông số vận hành như giảm thời gian chuyển đổi giữa các lô sản xuất (changeover), nâng cao hiệu suất thiết bị và cải thiện tỷ lệ sản phẩm đạt chuẩn ngay từ lần sản xuất đầu tiên. Trong lĩnh vực học hỏi và phát triển, công ty triển khai chương trình đào tạo chuyên sâu về SPC (Statistical Process Control) và Six Sigma cho đội ngũ kỹ thuật, với mục tiêu giảm thiểu lỗi trên từng triệu sản phẩm.

Kết quả Bosch Bắc Ninh đã giảm 6,5% chi phí tồn kho, nâng hiệu suất thiết bị lên mức 90% và đạt tỷ lệ giao hàng đúng hạn tới 97%. Việc áp dụng BSC không chỉ nâng cao hiệu quả vận hành mà còn tạo động lực cho các hoạt động cải tiến liên tục và thúc đẩy quá trình tự động hóa sản xuất tại nhà máy.

Tiếp nối thành công này trong lĩnh vực sản xuất, một ví dụ điển hình khác là Công ty Cổ phần May Xuất khẩu Phan Thiết – tiền thân là Công ty May mặc xuất khẩu Bình Thuận, được thành lập từ tháng 1/1994. Đây là một trong những doanh nghiệp chủ lực của ngành dệt may tỉnh Bình Thuận. Mặc dù đã liên tục đầu tư đổi mới trang thiết bị và nâng cao năng lực sản xuất để đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường, công ty vẫn phải đối mặt với áp lực cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ trong và ngoài nước. Một trong những nguyên nhân cốt lõi là hệ thống quản lý hiệu quả hoạt động còn chưa toàn diện, khi công ty chủ yếu tập trung vào các chỉ tiêu tài chính mà chưa quan tâm đầy đủ đến các khía cạnh phi tài chính như quy trình nội bộ, chất lượng nguồn nhân lực, hệ thống thông tin hay mức độ hài lòng của khách hàng.

Việc thiếu một hệ thống đo lường hiệu quả toàn diện khiến công ty khó định hướng phát triển bền vững và thiếu khả năng thích ứng linh hoạt trước thay đổi của thị trường. Hệ thống hiện tại chưa gắn kết chặt chẽ với chiến lược tổng thể của doanh nghiệp, dẫn đến việc triển khai mục tiêu chiến lược còn rời rạc và thiếu nhất quán.

Trong bối cảnh đó, việc áp dụng Thẻ điểm cân bằng (Balanced Scorecard - BSC) được xem là giải pháp cần thiết và cấp bách. BSC không chỉ giúp công ty xây dựng một hệ thống đo lường hiệu quả trên cả bốn khía cạnh: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi – phát triển, mà còn là công cụ quan trọng giúp liên kết các mục tiêu chiến lược với hành động thực tiễn. Việc triển khai BSC sẽ giúp Công ty May Xuất khẩu Phan Thiết không chỉ cải thiện hiệu suất vận hành mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh trong dài hạn.

Tương tự như Phan Thiết, ở lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, Công ty Cổ phần Địa ốc và Cáp điện Thịnh Phát (TP.HCM) là một trong những doanh nghiệp tiêu biểu trong việc áp dụng thành công mô hình Thẻ điểm cân bằng (BSC) nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất – kinh doanh.

Với lĩnh vực chính là sản xuất dây, cáp điện và phụ kiện ngành điện, Thịnh Phát trước đó đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2008 và quản lý phòng thí nghiệm theo ISO 17025:2005, góp phần kiểm soát chất lượng đầu ra sản phẩm. Tuy nhiên, để quản lý hiệu quả toàn diện và gắn kết chiến lược với hoạt động vận hành, công ty đã triển khai BSC dưới sự tư vấn của các chuyên gia trong Chương trình quốc gia “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020”.

Trong quá trình thực hiện, BSC đã giúp Thịnh Phát xác định rõ tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi, xây dựng bảng KPI và thiết lập hệ thống giám sát kết quả định kỳ theo tháng và quý. Hệ thống này cho phép công ty chủ động đánh giá, cải tiến và duy trì hiệu quả các mục tiêu chiến lược đã đề ra. Cụ thể, doanh nghiệp đã xây dựng được 16 mục tiêu chiến lược và 64 chỉ số KPI, trong đó 56,25% KPI được triển khai hiệu quả.

Nhờ đó, BSC không chỉ giúp Thịnh Phát đo lường "sức khỏe" doanh nghiệp một cách định kỳ, mà còn nâng cao tinh thần trách nhiệm của từng bộ phận, thúc đẩy làm việc nhóm theo bốn khía cạnh cốt lõi: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi - phát triển, từ đó tạo sự phối hợp đồng bộ giữa các phòng ban và nâng cao năng lực phản ứng trước thay đổi thị trường.

 An Dương