Dầu ăn và mỡ động vật: Nên chọn loại nào?

Ảnh minh họa

Dầu ăn lên ngôi

Ngày nay, nhu cầu của người tiêu dùng mỗi ngày một khắt khe, do đó, các nhà sản xuất không ngừng tung ra những dòng sản phẩm mới, đa tác dụng có ưu điểm riêng đối với từng trường hợp sức khỏe cụ thể.

Mỗi loại dầu ăn đều có ưu điểm riêng như dầu cá và những loại dầu từ hạt như dầu cải, dầu vừng, dầu nành, dầu hướng dương… rất giàu omega 3, tiền chất của DHA, chất đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển của não bộ, võng mạc và hệ miễn dịch; các loại dầu từ quả như dầu olive, dầu cọ, dầu bắp… giàu omega 6, tiền chất của ARA, có vai trò làm tăng phản ứng viêm, bảo vệ cơ thể; dầu gấc rất giàu beta carotene, tiền chất của vitamin A.

Trong cuộc sống hiện đại, con người ngày càng phải đối mặt với nhiều nguy cơ gây bệnh tật. Với quan niệm ăn nhiều mỡ sẽ dễ mắc bệnh gan nhiễm mỡ, béo phì, xơ vữa động mạch… vì vậy, dầu ăn chế biến thừ thực vật trở thành nguyên liệu chính để chế biến các món xào, rán.

Hơn nữa, những người cao tuổi, người có rối loạn chuyển hóa, bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch thì phải kiêng ăn mỡ, đặc biệt là mỡ động vật để giúp cơ thể giảm các axit béo no (làm tăng cholesterol). Chị Hưởng, nhân viên một siêu thị trên địa bàn huyện Từ Liêm, cho biết chị tin dùng dầu ăn bởi các thành phần trong dầu ăn không chứa cholesterol, lành mạnh cho sức khỏe, đặc biệt bố mẹ chồng chị bị huyết áp cao.

Còn chị Thủy Anh, nhân viên văn phòng chia sẻ, trước kia, nghe theo kinh nghiệm xưa của bố mẹ chồng chị ở quê cứ cho rằng dùng mỡ động vật quấy bột cho cháu là tốt nhất, nhưng sau những thông tin mỡ bẩn và tư vấn ý kiến bác sĩ đã chuyển sang dùng dầu ăn cho bé và cả gia đình.

Những người bị mỡ máu, gan nhiễm mỡ không nên dùng mỡ động vật

Ngoài ra, giá thành, chất lượng sản phẩm cũng là những yếu tố quyết định đánh vào tâm lý các bà nội trợ chọn chất béo bổ sung cho cả gia đình mình. "Sản phẩm dầu ăn bây giờ đa dạng, mình thoải mái lựa chọn phù hợp với túi tiền", chị Thu Hiền, (Cầu Giấy) chia sẻ.

"Thành thật mà nói, mình không tin về độ sạch của một số loại mỡ động vật trong nước, nhất là đọc báo, nghe đài về công nghệ làm dầu mỡ bẩn. Do đó, mình đã chuyển sang dầu ăn", chị Hiền nói thêm.

BS. Nguyễn Thị Ngọc Hương (Trung tâm Dinh dưỡng, TP.HCM) cho biết mỡ động vật thô chứa lượng cholesterol cao gấp 100-150 lần so với dầu thực vật thô. Do chứa nhiều cholesterol và các acid béo no nên khi ăn nhiều mỡ động vật, bạn sẽ dễ bị tăng cholesterol trong máu, dẫn đến xơ cứng động mạch.

Trong khi đó, dầu thực vật có giá trị năng lượng tương đương với mỡ động vật, ít cholesterol xấu, nhưng lại chứa nhiều acid béo không no có hoạt tính sinh học cao, đóng vai trò chuyển hóa cholesterol, có tác dụng phòng ngừa được các bệnh tim mạch và cao huyết áp...

Chọn và sử dụng dầu ăn đúng cách

Theo PGS Nguyễn Thị Lâm, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia đưa ra những lời khuyên hữu ích về cách sử dụng dầu ăn đảm bảo sức khỏe nhất. Để bảo tồn tối đa cấu tạo hóa học, vitamin và tác dụng của các axit béo không no trong các loại dầu ăn thì khi chế biến thức ăn, chúng ta nên sử dụng chúng ở dạng ăn sống như trộn salad hoặc cho vào món hấp, xào ngay trước khi bắc ra khỏi bếp.

Các loại dầu ăn nói chung và nhất là dầu đậu nành, vì có điểm bốc khói cao cũng như thành phần và chất chống oxy hóa lưu lại trong dầu ngay cả sau khi được tinh luyện nên có thể sử dụng theo cách ướp với thịt bò, thịt lợn, cá, tôm, gan đã thái lát, trứng đã đánh sẵn… trước khi xào, nấu, kho… để bổ sung các axit béo thiết yếu cho người ăn, tăng vị ngon cho thức ăn và hấp thu tốt các vitamin tan trong dầu của thực phẩm.

Dùng dầu ăn cũng phải đúng cách mới phát huy hiệu quả dinh dưỡng

Thêm một vấn đề nữa mà các bà nội trợ cần lưu ý là: dầu sử dụng cho chiên, rán còn dư tốt nhất là nên bỏ di, bởi vì sau khi qua nhiệt độ cao trong thời gian dài, các vitamin có trong dầu sẽ bị phá hủy, làm dầu ăn giảm chất dinh dưỡng, có hại cho cơ thể.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, tốt nhất mỗi gia đình nên có sẵn 2 loại dầu ăn. Một loại dùng để cung cấp các axit béo thiết yếu như dầu đậu nành, dầu olive… dùng cho các món xào, trộn dầu dấm, salad, nấu canh, ướp thịt cá… và loại còn lại là dầu ăn dùng cho các món chiên, rán ở nhiệt độ cao như rán nem, khoai tây, cá…

Trong quá trình sử dụng, nên để dầu ăn ở những nơi thoáng mát, khô ráo, không để ở nơi quá nóng, tránh nánh sáng và đậy kín chai sau mỗi lần sử dụng. Khi chọn lựa các loại dầu dùng cho gia đình, chúng ta nên tìm hiểu rõ nguồn gốc, xuất xứ có uy tín và hãy sử dụng dầu thực vật một cách thông thái để bảo vệ và tăng cường sức khỏe cho mình cũng như những người thân yêu.

PSG.TS Nguyễn Thị Lâm, cũng khuyên người tiêu dùng sử dụng kết hợp cả dầu ăn và mỡ động vật: "Khi ăn những thức ăn như thịt, cá thì bản thân chúng đã chứa chất béo nguồn gốc động vật. Đơn cử như trong thịt thăn cũng có đến 7% mỡ. Vì vậy, phần chất béo còn lại khi chế biến, nên sử dụng dầu thực vật để cân đối tỷ lệ các loại axit béo trong khẩu phần ăn bởi các axit béo không no một nối đôi, nhiều nối đôi thường có nhiều trong dầu thực vật, các loại hạt có dầu".

Thanh Hà