Khi tư nhân bước vào ‘sân chơi’ dịch vụ công?

Thời gian qua, trong một số lĩnh vực vốn được xem là “sân chơi” riêng của các doanh nghiệp (DN) nhà nước hoặc đơn vị sự nghiệp như sân bay, cảng biển, hạ tầng giao thông, hàng không, điện lực, y tế, giáo dục, thể thao, điện ảnh, công chứng, chứng nhận sự phù hợp… cũng đã có sự tham gia của tư nhân.

Đánh giá về vấn đề này, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI cho biết: 30 năm đổi mới đã cho thấy, việc mở cửa cho tư nhân tham gia cung cấp hàng hoá, dịch vụ cho xã hội mang lại rất nhiều lợi ích thiết thực. Đây là xu hướng tự do dân chủ của nhiều nền kinh tế thế giới. Tại Việt Nam, Nhà nước và khối tư nhân đã có sự thu hẹp khoảng cách, nhiều lĩnh vực chủ chốt của nền kinh tế đã có sự tham gia của tư nhân. Điều này góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, phục vụ lợi ích nhân dân, phá bỏ sự độc quyền, bao cấp của Nhà nước trong cung cấp dịch vụ công. Việc huy động sự tham gia của khu vực tư nhân vào cung cấp các dịch vụ công sẽ mang đến nhiều lợi ích. Đặc biệt, lợi ích quan trọng nhất là “thoái sức” Nhà nước ra khỏi lĩnh vực dịch vụ công không cần thiết, thu gọn bộ máy quản lý nhà nước theo đúng chức năng cốt lõi.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI. 

Ông Lộc đưa ra nhiều ví dụ như: Trong ngành bán lẻ, những cửa hàng mậu dịch quốc doanh thời bao cấp đã được thay thế bởi các siêu thị, chợ, cửa hàng, trung tâm thương mại khắp mọi miền đất nước. Còn đối với ngành vận tải ô tô thì các DN vận tải quốc doanh dần thu hẹp, nhường chỗ cho hàng trăm, hàng ngàn DN taxi, xe khách, xe hợp đồng, xe du lịch, xe container, xe tải phục vụ hầu hết mọi nhu cầu của xã hội.

Ông Lộc thẳng thắn thừa nhận, còn rất nhiều dịch vụ công đang do các cơ quan nhà nước thực hiện trong quy trình gần như khép kín, gắn với chức năng quản lý nhà nước; có nguy cơ gây ra tình trạng không minh bạch. Nhiều quy định của luật bị làm biến dạng khi thực hiện, nhiều dịch vụ có tính “đăng ký”, “thông báo” nhưng trên thực tế biến thành “xin - cho”.

Bên cạnh đó, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế VCCI dẫn ra nhiều ví dụ về việc tham gia của tư nhân trong các dịch vụ công mà trước đây hoàn toàn là câu chuyện của các đơn vị nhà nước. Điển hình như câu chuyện bóng đá. Theo ông Tuấn, việc tư nhân tham gia vào bóng đá qua các hình thức tài trợ cho các CLB, mở trung tâm đào tạo hay tài trợ cho đội tuyển quốc gia đã thu được những thành công rất lớn. Hay trong câu chuyện hàng không, khi có sự tham gia của Vietjet Air và mới đây là Bamboo, thì Vietnam Airlines buộc phải “chuyển mình”, cung cấp các dịch vụ tốt hơn…

Ngay cả câu chuyện hạ tầng đường bộ, trước đây Nhà nước đầu tư toàn bộ nhưng khi có tư nhân tham gia, các công trình BOT giao thông đã được triển khai, cải thiện hạ tầng. Nhiều con đường cao tốc như Hà Nội - Hải Phòng, Hạ Long - Vân Đồn… là kết quả dễ nhìn thấy nhất.

Đồng quan điểm, bà Trần Thị Quang Hồng, Trưởng Ban Nghiên cứu Pháp luật dân sự - kinh tế (Viện Khoa học Pháp lý - Bộ Tư pháp), cũng nhấn mạnh dịch vụ công trong ngành tư pháp còn xã hội hóa được thì các ngành không có lý do gì để không thực hiện. Bởi trên thực tế, các hoạt động công chứng, thừa phát lại, giám định... của ngành tư pháp đã được xã hội hóa, giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả cung ứng, mở rộng cơ hội tiếp cận của người dân.

Chủ tịch VCCI: Vẫn thấy tình trạng 'gập ghềnh' trong tư duy quản lý của các bộ, ngành!(VietQ.vn) - Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI khẳng định, việc tổng rà xét các quy định pháp luật kinh doanh nhằm ban hành các văn bản "một luật sửa nhiều luật", tạo sự nhất quán trong hệ thống pháp luật về kinh doanh là vô cùng cần thiết.

Thanh Minh