Nguy hại ẩn mình trong những tấm lợp amiăng

Amiăng có nguy cơ gây hại

Là chất gây hại cho sức khỏe con người, nguyên nhân gây nhiều bệnh nguy hiểm, nhưng từ 10 năm nay, Việt Nam luôn lọt “top” 10 nước tiêu thụ amiăng nhiều nhất thế giới.

Hàng vạn người dân trong cả nước dùng nước bị nhiễm amiăng nhưng họ lại không hề biết gì về tác hại của nguồn nước này. Vì thế, hiện vẫn còn khá nhiều hộ sử dụng tấm lợp amiăng lợp mái nhà. Trong đó, hầu hết tận dụng nguồn nước mưa chảy qua tấm lợp để uống và nấu ăn.

Ở một số lâm phần thuộc rừng U Minh Hạ (Cà Mau) và U Minh Thượng (Kiên Giang), hiện có không dưới 1.000 hộ dân lấy nước mưa cho sinh hoạt. Trong đó, hầu hết nước mưa hứng qua mái nhà sử dụng tấm lợp có chất amiăng (fibro cement).

Dù biết amiăng tiềm ẩn nhiều nguy hại nhưng vẫn dùng nước mưa từ các tấm lợp để nấu ăn và sinh hoạt. Ảnh minh họa

Theo ghi nhận của các phóng viên báo Người lao động, dọc tuyến đường nông thôn từ xã Biển Bạch đến xã Miệt Thứ (huyện An Minh), nhà nào cũng có lu, vại đặt trước mái hiên hứng nước mưa. Vì thế, rất khó để kiểm soát mức độ an toàn đối với sức khỏe con người tại các vùng dân cư cũng như cơ sở sản xuất sử dụng amiăng tại Việt Nam.

Hậu quả nghiêm trọng do amiăng đem lại đó là gây ung thư, viêm phổi, viêm đường hô hấp,... Thực tế tại Việt Nam đã ghi nhận nhiều ca ung thư liên quan đến amiăng. Sau 40 năm nghiên cứu, từ năm 1973 Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế thế giới đã có đủ bằng chứng trên người và thực nghiệm để xếp tất cả các loại amiăng vào nhóm 1 là các chất gây ung thư ở người.

Cục Quản lý môi trường y tế cho biết, amiăng xâm nhập vào cơ thể và gây hại chủ yếu qua đường hô hấp, khi người lao động và người sử dụng hít phải bụi hô hấp có chứa bụi amiăng phát tán trong môi trường. Các công việc phát sinh bụi chủ yếu trong quy trình sản xuất hay trong sử dụng tại cộng đồng khi người dân khoan, cắt, phá dỡ đập các tấm lợp, vật liệu có chứa amiăng, sử dụng các vật liệu amiăng để làm đường, đổ làm móng nhà….

 

Amiăng là chất độc hại có khả năng gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm cho người dân. Ảnh minh họa

Không chỉ gây ung thư cho người dân, tác hại của Amiăng đến sức khoẻ người lao động và cộng đồng còn được biết đến là chất nguy hại gây bệnh bụi phổi, ung thư phổi, ung thư trung biểu mô ác tính, tràn dịch và dày màng phổi, ung thư thực quản, buồng trứng.

Vì thế, amiăng được xem là chất gây ung thư nghề nghiệp quan trọng nhất ước tính gây ra ½ số ca tử vong do ung thư nghề nghiệp trên thế giới. Mỗi năm trên toàn cầu có hơn 100.000 người chết và hơn 1,5 triệu người phải sống với khuyết tật do amiăng. Amiăng là nguyên nhân của 80% các trường hợp bị ung thư trung biểu mô ác tính ở người. Số người chết do ung thư trung biểu mô ác tính ngày càng gia tăng ở ác nước phát triển đã sử dụng nhiều Amiăng trong quá khứ.

Cần sớm “khai tử” amiăng 

Theo các chuyên gia, rất khó để kiểm soát mức độ an toàn đối với sức khỏe con người tại các cơ sở sản xuất sử dụng amiăng tại Việt Nam cũng như trên thế giới.

Các nghiên cứu trên thế giới đều cho thấy: amiăng có khả năng gây bệnh rất cao dù với mức độ tiếp xúc thấp và không thể sử dụng amiăng một cách an toàn. Do đó, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) đều khuyến nghị các nước loại bỏ sử dụng tất cả các loại amiăng để phòng chống các bệnh liên quan đến amiăng.

Amiăng gây nên nhiều hệ lụy là vậy nhưng tại Việt Nam, hiện có hơn 3.000 sản phẩm thương mại sử dụng amiăng như tấm lợp AC, tấm cách âm, phanh ô tô... Ngoài ra, trong quy trình khai thác mỏ, đóng tàu thủy, phá dỡ hoặc cải tạo các công trình kiến trúc đều có sử dụng vật liệu amiăng…

Các chuyên gia cũng cho rằng, trong thời gian tới Việt Nam phải khẩn trương tiến hành rà soát các văn bản có liên quan, các vấn đề về bảo vệ người tiêu dùng, các vấn đề về xử lý chất thải amiăng…

 

Việt Nam cần có những biện pháp hiệu quả và kịp thời để ngăn chặn những nguy hại ẩn mình trong những tấm lợp có chứa amiăng. Ảnh minh họa

Ngoài ra, cần phổ biến, tuyên truyền, giáo dục đặc biệt với người sản xuất có amiăng, người lao động và người dân đang sử dụng sản phẩm chứa amiăng. Đồng thời, cần có một lộ trình cấm hoàn toàn việc sử dụng amiăng sớm nhất, không nên kéo dài thời gian sử dụng ở Việt Nam.…

Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia quốc tế nhận định Việt Nam cần có cái nhìn chiến lược từ những bài học của Nhật và Australia trong vấn đề amiăng để không quyết định quá muộn về kinh tế cũng như sức khỏe cộng đồng. Bởi sau nhiều năm tranh cãi, Việt Nam vẫn chưa có bất cứ công nghệ, quy trình nào xử lý được các phế thải này.

Nguyễn Dung (T/h)