Những bài học cuộc sống 'đắt giá' của tỷ phú tự thân Jeff Bezos

Chính thức gia nhập thế giới Internet vào năm 1995 và mặc dù trải qua nhiều thất bại lớn nhỏ, Amazon tiếp tục đứng vững và toả sáng nhờ sức bật dẻo dai, tầm nhìn và ý chí không lùi bước trước thất bại của nhà sáng lập kiêm CEO Amazon: Jeff Bezos.

Có thể nói, Jeff Bezos là hiện thân của một doanh nhân thông minh, có tầm nhìn xa, người có khả năng xây dựng một "đế chế” và bắt đầu triển khai các hoạt động kinh doanh khác theo phong cách quản lý độc đáo của riêng mình. Sau khi huyền thoại Steve Jobs qua đời, Bezos được mệnh danh là CEO lỗi lạc nhất nước Mỹ.

Dưới đây là 9 bài học được đúc kết trên con đường sự nghiệp của Jeff Bezos, người vừa vượt nhà đầu tư vĩ đại Warren Buffett để trở thành người giàu thứ ba trên thế giới:

Nếu không muốn bị chỉ trích, tốt nhất bạn đừng nên thực hiện điều gì mới lạ

Ông là minh chứng rõ ràng nhất cho việc nếu muốn thành đạt, hãy học cách trở nên “mặt dày”. Không ít người tỏ ra ghét bỏ CEO của Amazon từ những ngày đầu, khi công ty ông phải đối diện phê bình trái chiều vì phương thức hoạt động cũng như cách điều hành khác biệt.

Cho dù nhận phản hồi tiêu cực vô kể, Amazon vẫn là công ty tiên phong thay đổi hoàn toàn cách thức mua bán trên mạng trên thế giới. Bản thân Bezos hiểu rằng càng mới lạ sẽ càng bị chỉ trích, và ông chẳng ngại tiếp nhận mọi thứ để đạt được mục tiêu.

Xác định đầu tư dài hạn

Trong những ngày đầu phát triển Amazon, Bezos cảnh báo các nhà đầu tư rằng, họ sẽ phải đầu tư lâu dài để Amazon có thể sinh lợi. "Chúng tôi sẽ kinh doanh không lợi nhuận trong thời gian dài. Đó là một chiến lược", ông chủ Amazon trả lời báo chí năm 1997.

Với chiến lược đầu tư dài hạn của Bezos, Amazon phát triển nhanh chóng vào cuối những năm 90 bằng dịch vụ khách hàng mới và giống như "đốt tiền", theo nhận xét của một số người. Sự mạo hiểm và sẵn sàng đầu tư của Bezos đã được đền đáp xứng đáng vào năm 2003, khi Amazon tuyên bố có lãi lần đầu tiên.

Bezos có tầm nhìn xa, ông nhận ra rằng mọi thứ không phải lúc nào cũng dễ dàng. Để có lợi nhuận, bạn phải làm theo cách riêng, phù hợp với thời điểm, bao gồm cả việc dự đoán trước quá trình lâu dài.

Triết lý về 'Chiếc ghế trống'

Bezos luôn chú trọng đến khách hàng và đề ra tiêu chí làm vừa lòng khách hàng là kim chỉ nam hoạt động của Amazon. Trong những ngày đầu của Amazon, Bezos luôn đặt một chiếc ghế trống trong mỗi cuộc họp. Đối với tất cả những người tham dự, đây là 'khách hàng' của Amazon và chiếc ghế trống có ý nghĩa như là một lời nhắc nhở rằng không có quyết định nào họ đưa ra được phép làm phật ý 'thành viên' quan trọng nhất trong cuộc họp này.

Từ thuở mới lập nghiệp, Bezos đã nhen nhóm ước mơ đưa Amazon trở thành một công ty 'bị ám ảnh bởi khách hàng' (customer-obsessed). Triết lý lấy khách hàng làm trung tâm, "khách hàng là thượng đế” này đã góp phần đưa Amazon trở thành một trong những công ty thương mại điện tử hàng đầu thế giới hiện nay.

Năm 2009, Amazon đã khiến khách hàng nổi giận khi xóa các bản sao hai cuốn sách gây tranh cãi là "Animal Farm" và "1984" của nhà văn George Orwell. Đối với bất kỳ công ty nào thì "tai nạn” này cũng có thể gây ra một cuộc khủng hoảng ở cấp độ trung bình.

Tuy nhiên, đối với Bezos, bất cứ điều gì làm tổn thương khách hàng thì cũng làm tổn thương chính mình. Chính vì vậy, sau sự cố này ông đích thân viết một bức thư xin lỗi gửi đến tất cả các khách hàng. Trong bức thư có đoạn: "Cách giải quyết của chúng tôi đối với vấn đề này thật ngu ngốc, thiển cận và đáng buồn là trái các nguyên tắc kinh doanh cơ bản của công ty... Chúng tôi cam kết từ nay về sau sẽ đưa ra những quyết định thấu đáo hơn".

Đối với một startup, bạn có thể nghĩ rằng thừa nhận sai lầm có nguy cơ làm mất khách hàng song nếu không nói lời xin lỗi bạn sẽ đẩy khách hàng ra xa mình hơn. Trong ví dụ trên, hầu hết các công ty đơn giản sẽ đưa ra một thông cáo báo chí để cáo lỗi về sai sót đã mắc phải. Nhưng cũng có trường hợp tồi tệ là họ phủ nhận mình sai. Trong trường hợp của Amazon, khi xảy ra sai sót, khách hàng đã tức giận. Song bức thư xin lỗi đầy chân thành của Bezos đã thu phục khách hàng.

Không bao giờ hối tiếc

Bezos thành lập Amazon sau khi rời vị trí Phó chủ tịch tại công ty đầu tư D.E.Shaw & Co. Bezos khẳng định khi quyết định từ bỏ vị trí đầy quyền lực như vậy, ông đã cố gắng tưởng tượng về bản thân sau 1 thập kỷ nữa, lúc đó nhìn lại cuộc đời mình, Bezos muốn không phải hối tiếc.

Nhảy việc để bắt đầu một công ty dựa vào nền tảng internet tại thời điểm năm 1994 là một quyết định mạo hiểm. Nhưng Bezos biết rằng, đó là điều ông phải làm. 

"Tôi biết rằng nếu tôi không mạo hiểm, tôi sẽ hối tiếc. Đó là điều tôi không thể né tránh", Jeff Bezos trả lời tạp chí Times. 

Ông gọi tên cách tư duy này là "giảm tối đa những điều đáng tiếc". Giờ đây, Amazon đã trở thành một trong những công ty thương mại điện tử hàng đầu thế giới. Rõ ràng, sự mạo hiểm của Bezos đã được đền đáp xứng đáng.

Thất bại và phát minh là hai anh em sinh đôi không thể tách rời. Để đi đến thành công, bạn phải thử nghiệm và sẽ không phải là thử nghiệm nếu bạn biết trước nó sẽ thành công

Amazon được hình thành khi Internet vẫn còn sơ khai và thương mại điện tử phát triển trên mảnh đất chưa định hình rõ. Song khi đó, Bezos nhận thức đầy đủ về những thất bại ở phía trước. Ông đã nói với các nhà đầu tư rằng: "70% khả năng anh sẽ mất toàn bộ số tiền đầu tư, nên đừng đầu tư trừ phi anh có thể chịu được tổn thất đó”.

Tuy nhiên, thay vì cảm thấy chùn bước bởi thất bại có thể xảy ra, Bezos lại cảm thấy mạnh mẽ hơn. Ông biết mình có thể sẽ thất bại nhưng ông cũng biết rằng không có gì có thể ngăn cản ông đưa Amazon tiến lên. Ông cảm thấy được thăng hoa vì ông biết rằng tương lai đang chờ đợi mình và cách tư duy tích cực đó đã tạo nên thành công của Bezos. Bạn nên tính toán về những khả năng thất bại song đừng để điều đó cản trở các kế hoạch của bạn mà thay vào đó sẵn sàng đối mặt với thử thách.

Trần Thanh (t/h)