Vũ khí không đối đất tiếp cận mục tiêu nguy hiểm nhất thế giới của Mỹ

Tên lửa AGM-65 Maverick là một tên lửa không-đối-đất chiến thuật được thiết kế cho nhiệm vụ hỗ trợ cận chiến. Đây là dòng tên lửa dẫn đường chính xác được sản xuất rộng rãi nhất của phương Tây và có hiệu quả chống lại các mục tiêu chiến thuật, bao gồm xe bọc thép, công sự, các hệ thống phòng không, tàu mặt nước, các phương tiện dưới mặt đất và các kho chứa nhiên liệu.

Được thiết kế và chế tạo bởi Hughes Missile System, việc phát triển tên lửa không đối đất AGM-65 kéo dài từ năm 1966 đến năm 1972, sau đó nó được đưa vào phục vụ trong Không quân Mỹ trong tháng 8 năm 1972. Kể từ đó, nó đã được xuất khẩu sang hơn 30 quốc gia và được sử dụng trên 25 máy bay các loại.

Kể từ khi được đưa vào sử dụng, nhiều phiên bản tên lửa AGM-65 Maverick đã được thiết kế và sản xuất, sử dụng các đầu dò bằng quang điện tử, laser, hồng ngoại, cảm biến CCD. 

Tên lửa không đối đất AGM-65 có hai loại đầu đạn: một có một ngòi nổ chạm lắp ngay mũi; một đầu đạn hạng nặng trang bị ngòi nổ chậm, dùng dể thâm nhập vào các mục tiêu bằng động năng trước khi nổ.

Tên lửa này có thiết kế theo kiểu mô-đun, cho phép kết hợp giữa các loại đầu đạn và đầu dẫn khác nhau gắn vào phần động cơ tên lửa để sản xuất ra những phiên bản khác nhau. Nó có  cánh delta dài và một thân hình trụ, tương tự AIM-4 Falcon và AIM-54 Phoenix.

Tuy nhiên tên lửa này lại không thể tự động khóa mục tiêu, nó phải được khóa mục tiêu bởi phi công hoặc Sĩ quan điều khiển vũ khí (WSO), sau đó theo đường bay dẫn đến mục tiêu độc lập, cho phép bắn và quên. 

Ví dụ trên A-10 Thunderbolt II, video thu được từ đầu dẫn được chuyển đến một màn hình trong buồng lái, nơi các phi công có thể kiểm tra các mục tiêu và khóa trước khi phóng tên lửa. Tên lửa sẽ tự động nhận diện và khóa mục tiêu. Một khi tên lửa phóng, nó không yêu cầu phải hỗ trợ thêm bất cứ điều gì. Tuy nhiên trên phiên bản Maverick E không có chức năng bắn và quên do nó sử dụng đầu dò dẫn đường bằng laser bán chủ động.

Hãng Hughes đã tiến hành thử nghiệm thành công tên lửa AGM-65 Maverick, với lần thử đầu tiên trên máy bay F-4 vào ngày 18/9/1969; lần thử nghiệm tiếp theo vào tháng 12 năm đó, Maverick đã hạ mục tiêu xe tăng M41 dễ dàng.

Tháng 7/1971, Không quân và Hughes ký một hợp đồng trị giá 69.9 triệu USD cho 2000 tên lửa Maverick, lô đầu tiên được giao vào năm. Kết quả hoạt động ban đầu của tên lửa tất tốt nhưng các nhà quân sự dự đoán rằng Maverick sẽ không thành công trong điều kiện khí hậu ở Trung Âu. Vì vậy, nhà phát triển đã lên ý định phát triển những thế hệ tiếp theo, hai thế hệ đầu là phiên bản A và B được ngừng sản xuất vào năm 1978 với hơn 35.000 tên lửa loại này đã được chế tạo.

Phiên bản đầu tiên là phiên bản A với hệ thống dẫn đường bằng sóng vô tuyến, tỏ ra kém chính xác trong một số trường hợp. Phiên bản B cũng tương tự như được trang bị mắt quang học có thể phóng to mục tiêu, nên chính xác hơn, nhất là đối với những mục tiêu kích thước nhỏ.

Năm 1978, Rockwell, người đã phát triển nhiều tên lửa cho không quân Mỹ đã tiến hành nâng cấp AGM-65 lên phiên bản C. Đặc điểm nổi bật của phiên bản này là trang bị hệ thống dẫn đường bằng laser. Tuy nhiên, do chí phí cao nên Không quân không mua AGM-65C mà thay vào đó, phiên bản này được sử dụng trong Hải quân Mỹ với tên gọi AGM-65E.

Một phát triển quan trọng khác là tên lửa AGM-65D, sử dụng đầu dò hình ảnh hồng ngoại, ưu điểm của đầu dò này là hoạt động tốt trong mọi điều kiện thời tiết và cho thấy hiệu quả cao trong việc bắn và theo dõi các mục tiêu tỏa nhiệt như xe tăng, xe bọc thép, xe tải… và đó cũng là nhiệm vụ chính của phiên bản này.

Tên lửa AGM-65F được tối ưu hóa cho việc chống hạm và được biết đến là một trong những vũ khí chống hạm nổi tiếng nhất. Lần thử nghiệm đầu tiên của mẫu tên lửa này được phóng từ P-3C vào năm 1989.

Theo thống kê, các phiên bản của Maverick có tỉ lệ chính xác rất cao, lên đến 93%. Và các mục tiêu "ưa thích" của tên lửa này là xe tăng, thiết giáp, pháo phòng không, tàu thuyền, kho nhiên liệu…

Hiện nay, Maverick và các biến thể cải tiến vẫn là loại tên lửa không-đối-đất được sử dụng rộng rãi trên thế giới. Maverick có thể trang bị trên nhiều loại máy bay hiện đại như F-16, A-10 và F-15E hay F/A-18. Ngoài Mỹ, Maverick cũng được sử dụng bởi hơn 30 quốc gia trên thế giới.

An Dương (T/h)