Tiết lộ lý do vũ khí 'cơn ác mộng' của Nga 'thất thủ' tại Syria

Ngay từ năm 1973, trong cuộc chiến tranh Yom Kippur, Syria đã tiếp nhận phiên bản đầu tiên của dòng máy bay ném bom Su-22 M-4. Đến năm 1979, Nga đã đồng ý bán cho Damascus 40 chiếc Su-22M mới hơn. Sau đó, năm 1980 Nga còn chuyển giao cho Syria một số biến thể cải tiến nữa. 

Đến năm 2010, do thất bại tại các cuộc giao tranh với Isael không quân Syria chỉ còn khoảng 50 chiếc nhưng đa phần đều đã cũ cần phải được nâng cấp. Tuy nhiên, dù đã cũ nhưng vũ khí này vẫn được Syria sử dụng và trở thành vũ khí chủ chốt của quân đội Syria để chống lại phiến quân IS. 

Sở dĩ nó được lựa chọn là bởi ngoài vận tốc 1.400 km/h, tầm hoạt động khoảng 2.200 km vũ khí này còn được trang bị tên lửa không đối không AA-2 Atoll, AA-8 Aphid và AA-11 Archer cũng như nhiều loại vũ khí khác. Tuy nhiên khi phải đương đầu với những đối thủ "nặng ký" hơn thì Su-22 lại gần như yếu thế hơn nhiều.

Một thất bại mới đây nhất của vũ khí này đó là bị lực lượng phòng không Israel bắn rơi xuống khu vực Yarmouk Basin do lực lượng Jaysh Khaled bin Walid thuộc IS kiểm soát. Sự cố xảy ra khiến Bộ Quốc phòng Syria đã lên án vụ tấn công trên, đồng thời khẳng định máy bay Su-22 không vượt qua vùng phi quân sự trên Cao nguyên Golan như cáo buộc của Israel. 

Đây không phải là lần duy nhất chiếc máy bay ném bom Su-22 bị bắn hạ, trước đây tại Syria, gồm cả vụ bị Mỹ tiêu diệt ở phía Đông Syria khi nó đang thực thi một nhiệm vụ ném bom hồi tháng 6/2017.

Quân đội Israel cũng đã từng tấn công căn cứ T4 - nơi chứa các máy bay Su-22. Cụ thể, tháng 2/2018, đáp trả việc một máy bay không người lái (UAV) của Iran xâm nhập không phận, Israel đã tiến hành một loạt vụ không kích phá hủy T4.

Khi đó, các máy bay cũ kỹ Su-22 của Syria đã không thể ngăn chặn được đòn tấn công của Israel trang bị những vũ khí tiên tiến hơn. Trên thực tế, rất có thể Su-22 Syria đã không được vũ trang cho các sứ mệnh không chiến bởi phần lớn chúng chỉ được sử dụng để tấn công mục tiêu của các phần tử nổi dậy.

Từ khi được chế tạo , máy bay Su-22 được biên chế cho không quân nhiều nước trên thế giới, nhưng cũng hứng chịu khá nhiều tổn thất trong các cuộc đối đầu. Iraq từng mất hàng chục chiếc Su-20 và Su-22 vì bị tiêm kích Iran bắn hạ hoặc trúng hỏa lực bộ binh trong cuộc xung đột giữa hai nước.

Trong chiến tranh Yom Kippur năm 1973 và xung đột 1982 ở Lebanon, tiêm kích F-4 Phantom và F-15 Israel bắn hạ hơn 10 chiếc Su-20 và Su-22. Hai cường kích Su-22 của Libya từng ngắm bắn tiêm kích F-14 Mỹ ở Vịnh Sidra năm 1982 và bị bắn hạ.

Riêng Không quân Syria được biên chế khoảng 33 cường kích Su-22 khi nội chiến bắt đầu bùng phát ở quốc gia này. Sau khi bị thiệt hại một số cường kích trong các cuộc tấn công, không quân Syria hiện chỉ còn khoảng 3 biên đội Su-22, với khoảng 25 lần xuất kích một ngày để ném bom các mục tiêu của IS và quân nổi dậy.

 An Dương (t/h)