Hiện nay, việc xây dựng, áp dụng HTQLCL theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001 đã trở thành công cụ hữu hiệu, phổ biến cho các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước. Việc xây dựng và áp dụng HTQLCL theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001 trong cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước được kết hợp với thủ tục hành chính “một cửa”, “một cửa liên thông” và công nghệ thông tin, số hóa quy trình, thủ tục đã tạo nên hiệu quả rất cao, có tính chất cộng hưởng; là một trong những biện pháp thúc đẩy công cuộc cải cách hành chính của Chính phủ.

Tuy nhiên, việc xây dựng, áp dụng HTQLCL theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001 theo quy định tại Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg mới chỉ áp dụng chủ yếu cho hoạt động liên quan đến giải quyết thủ tục hành chính cho tổ chức, cá nhân và tại cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước.

Trong khi đó, lĩnh vực hành chính công còn bao gồm cả việc cung cấp sản phẩm và dịch vụ công, đồng thời triển khai tại các cơ quan, đơn vị liên quan khác ngoài cơ quan, đơn vị thuộc hệ thống hành chính nhà nước như tại các đơn vị sự nghiệp công lập, các tổ chức, hiệp hội…

Bên cạnh đó, để tiếp tục nâng cao hoạt động của chính quyền địa phương, Tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế (ISO) đã ban hành tiêu chuẩn ISO 18091:2019 - Hệ thống quản lý chất lượng - Hướng dẫn áp dụng ISO 9001:2015 tại chính quyền địa phương. Tiêu chuẩn này cũng đã được chấp nhận thành TCVN ISO 18091:2020.

Theo tiêu chuẩn này, một trong những thách thức lớn mà xã hội đang đối mặt hiện nay là nhu cầu xây dựng và duy trì lòng tin của công dân vào chính quyền và thể chế của chính quyền. TCVN ISO 18091:2020 mang lại sự phát triển bền vững cho chính quyền địa phương thông qua 04 trụ cột (xây dựng thể chế; phát triển kinh tế bền vững; phát triển xã hội toàn diện; phát triển môi trường bền vững) với 39 chỉ số.

Theo đó, tổ chức, công dân mong đợi chính quyền địa phương cung cấp các sản phẩm và dịch vụ công chất lượng cao, ví dụ sự an toàn và an ninh, các đường phố, giao thông công cộng được duy trì trong tình trạng tốt, việc xử lý giấy tờ hiệu quả, sự minh bạch và khả năng tiếp cận thông tin chung, sức khoẻ, giáo dục và cơ sở hạ tầng...; được chính quyền địa phương đại diện và bảo vệ hoặc nâng cao đời sống cho mình.

Đáp ứng thách thức này, chính quyền địa phương có nhiệm vụ tạo khả năng phát triển một cộng đồng địa phương bền vững và có trách nhiệm xã hội. Việc đạt được và duy trì mức chất lượng cao trong hoạt động của chính quyền địa phương có thể mang lại sự phát triển kinh tế và xã hội bền vững ở cấp địa phương.

Từ đó, góp phần xây dựng hệ thống chính sách công mạnh mẽ hơn, hiệu lực và tin cậy hơn ở tầm quốc gia, khu vực và quốc tế. Cải tiến kết quả thực hiện của chính quyền địa phương có thể kích thích hệ thống tổng thể của Chính phủ trong việc cung cấp kết quả tốt hơn. Áp dụng cách tiếp cận nhất quán xuyên suốt của chính quyền có thể giúp tạo ra chính quyền tin cậy và vững mạnh ở cấp địa phương, khu vực và quốc gia.

Do đó, để giúp các cơ quan, đơn vị áp dụng theo tiêu chuẩn tiên tiến mới, giúp chính quyền địa phương hiểu và thực hiện hệ thống quản lý chất lượng đáp ứng yêu cầu của TCVN ISO 9001:2015, đáp ứng nhu cầu và mong đợi của công dân và các tổ chức, cá nhân có liên quan về một chính quyền địa phương cung cấp sản phẩm và dịch vụ công chất lượng cao như sự an toàn và an ninh, các đường phố, giao thông công cộng được duy trì trong tình trạng tốt, việc xử lý giấy tờ hiệu quả, sự minh bạch và khả năng tiếp cận các thông tin chung, sức khoẻ, giáo dục và cơ sở hạ tầng..., nhằm phát triển một cộng đồng địa phương bền vững và có trách nhiệm xã hội, duy trì lòng tin của công dân vào chính quyền và thể chế của chính quyền, việc nghiên cứu, triển khai áp dụng các tiêu chuẩn mới trong lĩnh vực hành chính công là cần thiết.

Tiêu chuẩn TCVN ISO 18091:2020 là tiêu chuẩn mới nên phải nghiên cứu, tìm hiểu để đề xuất cách thức triển khai áp dụng phù hợp với Việt Nam, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của việc xây dựng, áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001:2015 tại địa phương.

Để triển khai thực hiện cần nghiên cứu các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên Hiệp Quốc (UN), các tài liệu quốc tế có liên quan để xây dựng phương pháp thực hiện tự đánh giá quản lý chất lượng toàn diện theo 39 chỉ số cho chính quyền địa phương; xây dựng tài liệu để hướng dẫn tổng quan về TCVN ISO 18091:2020, trình tự áp dụng tiêu chuẩn tại các chính quyền địa phương...

Nguyễn Thị Mai Hương - Vụ trưởng Vụ Đánh giá Hợp chuẩn Hợp quy