Phát hiện loài cá máu nóng đầu tiên tự làm ấm cơ thể

Từ lâu, giới khoa học luôn cho rằng cá là loài động vật máu lạnh. Tuy nhiên, các nhà khoa học Mỹ mới đây đã phát hiện loài cá mặt trăng là loài cá đầu tiên có khả năng tự làm ấm cơ thể tương tự các loài động vật có vú và các loài chim thuộc loài máu nóng.

Tin tức từ Vietnam+,  cá Opah, hay còn được gọi là cá mặt trăng, chính là loài cá đầu tiên đã phát triển đầy đủ các thích ứng qua hệ tuần hoàn với máu nóng, qua đó giúp chúng có thể sống sót ở dưới tầng nước cực sâu của đại dương. Các nhà khoa học thuộc Cơ quan quản lý đại dương và bầu khí quyển Mỹ (NOAA) cho biết nhiệt độ cơ thể trung bình của cá Opah là từ 4-5 độ C.

Trong khi các loài cá ngừ hay cá mập chỉ có thể làm ấm một số vùng trên cơ thể như não, mắt hay các cặp cơ trong thời gian ngắn khi tìm kiếm thức ăn ở những vùng nước sâu thì cá Opah lại có khả năng làm ấm cơ thể một cách nhanh chóng. Bộ trao đổi nhiệt ngược dòng cho phép cá Opah duy trì nhiệt độ cơ thể khi vào những dòng nước lạnh.

Chúng có thể đuổi bắt mồi trong một quãng đường dài. Cá Opah tạo ra nhiệt thông qua tiếng vỗ liên tục của vây ngực. Các chuyên gia cho biết trong các mang của cá mặt trăng chứa các mạch máu có nhiệm vụ vận chuyển máu nóng từ bộ phận chính của cơ thể.

Ngoài mạng lưới mạch máu tự sưởi này, cá mặt trăng còn có mô mỡ gần các mang, mô tim và mô cơ để giữ nhiệt. Loài cá này có thể giữ ấm ngay cả khi nhiệt độ nước xuống thấp hơn, theo ghi nhận trên báo tin tức - TTXVN. 

Cá mặt trăng có kích thước to bằng một chiếc lốp xe ô tô

Cơ chế tự sưởi còn giúp ích cho hoạt động của não và hệ cơ của cá, giúp loài cá này "tăng tốc" khi săn bắt mồi và có thể di trú một khoảng cách rất xa. Trưởng nhóm nghiên cứu Nicolas Wegner nhận định kết quả nghiên cứu là một khám phá bất ngờ bởi với thân hình tròn ngắn, cá mặt trăng được biết đến là loài cá bơi ì ạch dưới đáy vùng nước sâu giống như các loài cá máu lạnh khác.

Do đặc tính di chuyển chậm, các loài cá vùng nước sâu này cũng thường "phục kích" thay vì rượt đuổi con mồi. Một số loài cá khác như cá ngừ và cá mập cũng có khả năng tự sưởi một vài bộ phận của cơ thể, song các bộ phận này thường nhanh chóng bị lạnh, buộc chúng phải bơi lên các vùng nước nông để giữ ấm.

Cá mặt trăng là loài cá biển da trơn, có thân mình tròn ngắn và màu sắc sặc sỡ. Loài cá này phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới, thường lặn xuống dưới vùng nước sâu, nơi có nhiệt độ rất thấp.

Lúc còn nhỏ, chúng bơi bình thường song đến khi trưởng thành thường có xu hướng thả nổi theo các dòng hải lưu. Thức ăn chủ yếu của cá là các loại rong, thủy mẫu, động vật giáp xác phù du.... Trước đó, các nhà khoa học cho rằng chỉ có chim và các loài động vật có vú mới có khả năng làm nóng cơ thể để tồn tại trong điều kiện giá rét.

Còn các loài bò sát, động vật thân mềm hay hầu hết các loại cá đều bị xếp vào dạng "máu lạnh." Do đó, phát hiện mới về loài cá Mặt trăng được coi là một phát hiện chấn động giới khoa học, có thể mở ra nhiều cánh cửa mới trong nghiên cứu về động vật biển.

Bích Phượng(T/h)