Giáo sư Harsh K Gupta, ông là ai?

Giáo sư Harsh K. Gupta sinh ngày 28/6/1942, được giới khoa học công nhận tài năng và cống hiến trong lĩnh vực động đất và sóng thần. Ông lấy bằng tiến sĩ tại Đại học Roorkee, Ấn Độ và giành được suất học bổng 2 năm của UNESCO chuyên ngành Địa chấn học tại Viện Quốc tế về Địa chấn học và Kỹ thuật Động đất, Tokyo, Nhật Bản.

Năm 1983, ông dẫn đầu đoàn thám hiểm khoa học Ấn Độ đến Nam Cực và thành lập căn cứ thường trực đầu tiên của Ấn Độ tại đây với tên gọi "Dakshin Gangotri." Trong những năm 1990, ông là Cố vấn cho Sở Khoa học và Công nghệ, và đóng góp một số sáng kiến nghiên cứu quốc gia, giúp cộng đồng khoa học Ấn Độ tham gia vào các chương trình nghiên cứu quốc tế.

Trong sự nghiệp của mình, giáo sư Harsh K. Gupta đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng. Ông từng là Giám đốc Viện Nghiên cứu Địa vật lý quốc gia (NGRI) từ năm 1992. Với tầm nhìn xa trông rộng của ông, NGRI đã sử dụng hồ bơi để nghiên cứu khả năng giải quyết nhu cầu cơ bản của Ấn Độ về khoáng chất và tài nguyên nước ngầm. Đây là những yếu tố quan trọng bậc nhất của sản xuất nông nghiệp ở Ấn Độ.

Sau đó, ông trở thành Thư ký của Chính phủ Ấn Độ tại Vụ phát triển Đại dương, thực hiện nhiều chương trình nghiên cứu mới. Đặc biệt là chương trình thăm dò khí hydrat và chi tiết hóa bản đồ các khu vực kinh tế độc quyền của Ấn Độ. Ông đã góp phần vào thành công của tuyên bố pháp lý của chính phủ Ấn Độ cho thềm lục địa và khai thác năng lượng của các đại dương. Để từ đó phát triển điện cũng như sản xuất nước sạch cho dân cư sống tại những hòn đảo xa xôi của đất nước.

Giáo sư Harsh K. Gupta nhận bằng khen từ chính phủ Ấn Độ

Trong liên minh Quốc tế lần thứ 22 của Đại hội Địa chất và Địa vật lý (IUGG) tổ chức tại Birmingham, Anh vào năm 1999, ông có trách nhiệm triệu tập một hội nghị chuyên đề về " Động đất và dự báo". Từ đó, IUGG là diễn đàn quốc tế quan trọng nhất, nơi khoảng 500 nhà địa vật lý khắp thế giới gặp nhau bốn năm một lần. Tại đây,các nhà nghiên cứu địa chấn đã phát triển Bản đồ địa chấn toàn cầu.

Giáo sư Harsh K. Gupta đã dày công nghiên cứu những khía cạnh mới của động đất. Ông đã phát hiện ra đặc điểm chung của các hồ chứa nước nhân nơi gây ra động đất và phát triển các tiêu chí để phân biệt chúng từ các trận động đất bình thường. Các tiêu chí trên đã được quốc tế công nhận và áp dụng. Ông cũng xây dựng và phát triển các phép tính để ước tính khả năng kích thích động đất từ một hồ chứa nhất định và phát hiện ra rằng trận động đất tại hồ chứa với cường độ lớn hơn 5 độ Richter sẽ được báo trước bởi vài trận động đất mạnh 4 độ Richter.

Sau trận động đất kinh hoàng trên đảo Sumatra-Andaman, Indonesia năm 2004, ông đã lên nghiên cứu và thiết lập Hệ thống cảnh báo sóng thần Ấn Độ. Dự án đã được hoàn thành trong thời gian quy định và đang làm việc hiệu quả kể từ năm 2007. Hệ thống này được giới chuyên môn đánh giá là Hệ thống cảnh báo sóng thần tốt nhất trên thế giới.

Giáo sư Harsh K. Gupta cũng tiến hành nghiên cứu chi tiết về trận động đất Latur, một trong những trận động đất tàn khốc nhất thế giới trong 90 năm qua. Trận động đất Latur xảy ra vào 30/9/1993, có cường độ 6 độ Richter tàn phá khu vực Latur của Ấn Độ và giết chết 10.000 người. Ông đã chỉ ra rằng chất lỏng tồn tại ở độ nông của vỏ trái đất đóng một vai trò quan trọng trong quá trình kích thích của trận động đất Latur.

Giáo sư Harsh K. Gupta đã xuất bản 4 cuốn sách và hơn 200 tài liệu nghiên cứu. Cuốn sách đầu tiên của ông là 'Đập và Động đất”, xuất bản năm 1976 đã được dịch sang tiếng Nga và Trung Quốc. Cuốn sách mới nhất của ông là "Năng lượng địa nhiệt: Một tài nguyên thay thế cho thế kỷ 21”, xuất bản năm 2006.

Với những đóng góp về khoa học và lãnh đạo trong lĩnh vực địa vật lý, giáo sư Harsh K. Gupta đã được vinh danh với nhiều giải thưởng quốc gia và quốc tế. Đáng chú ý là, giải thưởng Khoa học và Công nghệ Khoa học Trái đất, giải thưởng danh dự "100 năm Quốc tế Địa vật lý " của Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Nga, giải thưởng xuất sắc từ Hiệp hội địa vật lý Mỹ và rất nhiều giải thưởng danh giá khác.

Anh Trịnh