Mỹ phẩm chứa thủy ngân độc hại thế nào, dòng mỹ phẩm nào nên tránh?

Nhập viện vì dùng mỹ phẩm chứa thủy ngân 

Mới đây, trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (tiếng Anh: Centers for Disease Control and Prevention, viết tắt là CDC) cho biết, một phụ nữ 47 tuổi phải nhập viện trong tình trạng tê ở tay và mặt, đi lại khó khăn và khó nói chuyện. Tình trạng càng trở nên xấu đi trong vài tuần tiếp theo.

Phía các quan chức y tế ở bang California cho biết, ban đầu, bà có thể đáp ứng các mệnh lệnh bằng lời nói, nhưng sau đó chuyển xấu thành trạng thái nửa hôn mê. Xét nghiệm cho thấy người này có hàm lượng thủy ngân cao trong máu.

Các bác sĩ đã kiểm nghiệm các sản phẩm mỹ phẩm bệnh nhân sử dụng và phát hiện loại kem dưỡng da có tác dụng làm sáng da chứa lượng lớn methylmercury, loại thủy ngân hữu cơ rất độc hại đối với con người, đặc biệt là người già và trẻ em.

Trước đó, tại Bệnh viện Thạch Gia Trang (Hà Bắc, Trung Quốc) từng phát hiện 20 cô gái có hàm lượng thủy ngân trong người vượt quá tiêu chuẩn cho phép, trong đó có 6 người phải nhập viện.

Nguyên nhân là do họ đã dùng mỹ phẩm tự chế để chữa mụn. Các trường hợp này đều xuất hiện chứng chảy máu răng, mất ngủ, đi không vững. Sau khi thăm khám, các bác sĩ mới biết cơ thể có hàm lượng thủy ngân cao quá mức cho phép và một trong những nguyên nhân là do dùng mỹ phẩm.

Riêng tại Việt Nam, trường hợp bệnh nhân đến khám do biến chứng sau khi dùng mỹ phẩm là không hề ít. Tình trạng nhiễm độc thủy ngân trong mỹ phẩm không phải mới. Có những trường hợp vào viện trong tình trạng mặt thâm sì, nổi đầy mụn… do nhiễm độc da.

Thủy ngân có nhiều trong các dòng kem trộn, mỹ phẩm trôi nổi, kém chất lượng và những nguy cơ tiềm tàng

Mỹ phẩm là vật dụng không thể thiếu đối với chị em phụ nữ. Ở Việt Nam chưa có báo cáo nào cho thấy sản phẩm làm trắng da nào có chứa thủy ngân, nhưng không ít các các sản phẩm làm đẹp da đang được bày bán tràn lan trên thị trường mà không có nguồn gốc và chất lượng. Điều này không thể đảm bảo cho sự an toàn về sức Khỏe, sắc đẹp của chị em bởi sự nhập nhèm và thủ đoạn tinh vi về xuất xứ cũng như thành phần của các loại mỹ phẩm đó.

Trước đó Cục FDA (Mỹ) kiểm tra và phát hiện nhiều sản phẩm dưỡng da có chứa thủy ngân không chỉ ở các tiểu bang ở Mỹ mà còn ở nhiều nơi trên thế giới. Mẫu kiểm nghiệm lượng thủy ngân cao gấp 131.000 lần so với quy định. Hầu như, đây là các sản phẩm được nhập khẩu trái phép. Cục FDA cảnh báo người dân cảnh giác với các sản phẩm chứa mercurous chloride, calomel, mercuric, mercurio hoặc thủy ngân.

Thực tế, tâm lý của nhiều người thích dùng những loại mỹ phẩm giúp cho da mặt trắng sáng nhanh chóng. Nhưng thường ở trong những loại kem trộn, hàng trôi nổi kém chất lượng này rất dễ cho thêm các loại hóa chất. Người dùng thời gian đầu có thể thấy hiệu quả nhanh, nhưng ngưng một thời gian là da sẽ sạm đi thấy rõ, kèm theo đó là xuất hiện hàng loạt các triệu chứng như đau đầu, sụt cân, mất ngủ, suy nhược… Những dấu hiệu này là biểu hiện của việc da nhiễm độc chì, thủy ngân, corticoid…

Đáng nói là nhiều người nghĩ những sản phẩm bôi da nếu có gây hại cũng chỉ ở da. Thực tế, chúng có thể thẩm thấu qua da đi vào máu và theo máu đi đến tất cả các cơ quan, các tế bào trong cơ thể. Và thủy ngân là một thành phần rất độc hại có khả năng hấp thu qua da, gây tổn hại thần kinh, não. Để nhận biết được thủy ngân qua các giác quan thông thường là rất khó. Bởi một sản phẩm kem dưỡng không an toàn trông hoàn toàn giống một sản phẩm kem dưỡng an toàn. Điều này chỉ có thể làm bằng kiểm nghiệm.

Tùy thuộc dạng thủy ngân (Hg) gây ngộ độc, khoảng thời gian, cường độ tiếp xúc và một vài điều kiện cơ thể mà biểu hiện lâm sàng ngộ độc khác nhau.

Hít phải thủy ngân gây bệnh phổi nặng cấp tính. Triệu chứng đầu tiên là sốt do khói kim loại gồm: sốt, ớn lạnh, thở khó. Những triệu chứng khác gồm: viêm miệng, lơ mơ, co giật, nôn ói và viêm ruột. Những triệu chứng này thường dịu đi trong vòng 1 tuần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, diễn tiến nặng hơn phù phổi cấp, suy hô hấp và tử vong.

Ngộ độc mạn do hít thủy ngân gây tam chứng kinh điển: viêm lợi và chảy nước miếng, run giật tay và rối loạn tâm thần kinh. Trẻ thường mất ngủ, hay quên, tâm lý không ổn định, kém ăn, vẻ buồn bã.

Nuốt phải thủy ngân vô cơ (điển hình là pin) gây phỏng niêm mạc miệng, đau bụng, buồn nôn, nôn ra máu. Diễn tiến sau đó vài ngày hoại tử ống thận cấp, gây suy thận, rối loạn nước và điện giải có thể gây tử vong.

Theo cảnh báo của Tổ chức Y tế Thế giới WHO cho thấy, nếu cơ thể tiếp xúc với mỹ phẩm trắng da chứa thủy ngân có thể dẫn đến suy thận, trầm cảm, rối loạn tâm thần và bệnh thần kinh ngoại biên.

Làm sao để biết sản phẩm mỹ phẩm nào an toàn, không chứa thủy ngân?

Việc cần chú ý đầu tiên là các chị em phụ nữ phải tỉnh táo trước khi sử dụng bất kỳ một loại mỹ phẩm nào. Hãy xem về bao bì, nhãn mác của các sản phẩm đó, đặc biệt là các sản phẩm làm trắng. Tốt nhất là nên chọn các sản phẩm đã đăng ký, có sự kiểm duyệt của Bộ Y tế.

Hoặc người dùng có thể kiểm tra độ an toàn về thành phần của mỹ phẩm bằng một vài mẹo nhỏ với cốc nước như: Dùng các loại kem nền, kem dưỡng đang dùng bỏ vào trong cốc nước, khuấy đều tay khoảng 20 giây, sau đó quan sát hiện tượng xảy ra. Thường thì sẽ xuất hiện 1 trong 3 hiện tượng sau: Phấn hoặc kem sẽ bám trên thành cốc, nổi trên mặt nước hay lắng dưới đáy cốc. Và nếu, mỹ phẩm bám quanh thành cốc, chứng tỏ trong đó chứa dầu động vật, điều này rất tốt cho da. Nhưng chú ý, đó phải là sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng.

Nếu mỹ phẩm nổi trên mặt cốc, sản phẩm dùng có chứa chất làm từ dầu khoáng. Dầu này được chiết xuất từ dầu thô. Nó không độc hại nhưng nhược điểm là không được thông khí, gây bít lỗ chân lông, gây tình trạng lão hóa.

Thủy ngân sẽ bị phát hiện nếu kết quả mỹ phẩm lắng xuống đáy cốc. Thành phần mỹ phẩm này chứa các kim loại nặng. Còn nếu sản phẩm đó hòa tan với nước hoàn toàn có thể an tâm sử dụng.

An Dương (T/h)