Tình hình Ukraine mới nhất: Khi máy bay trở thành nỗi ám ảnh của không quân Ukraine

Theo những tin tức mới nhất trên Business Insider, con số thiệt hại về máy bay ngày càng lớn kể từ khi tình hình Ukraine bắt đầu có dấu hiệu tăng nhiệt đã dần trở thành ‘cơn ác mộng’ với lực lượng không quân Ukraine (UAF). 

Thật khó để nói chính xác liệu lực lượng không quân Ukraine đã mất bao nhiêu máy bay trong chiến đấu bởi một số nguồn tin, đặc biệt là từ phe quân ly khai thân Nga thường xuyên phóng đại con số này. Tuy nhiên, các nguồn tin từ phía Ukraine và Anh cho hay UAF đã mất tới 22 máy bay kể từ khi chiến sự nổ ra ở miền đông đất nước.

Tình hình Ukraine mới nhất: Trực thăng quân sự Ukraine bay qua một trạm kiểm soát của quân đội Kiev ở miền đông. Ảnh Reuters

Trong suốt quá trình hoạt động, lực lượng không quân Ukraine đã thực hiện tổng cộng 740 phi vụ. Đáng nói là, ngay cả trước khi xảy ra xung đột với quân ly khai thân Nga, tình trạng thực tế, sức mạnh và trang thiết bị của không quân Ukraine không được đánh giá cao. Do đó, bất kỳ mất mát nào cũng có thể dẫn tới những hệ lụy nghiêm trọng sau này. 

Tổng số thiệt hại bao gồm 9 máy bay chiến đấu, 3 máy bay vận tải và 10 trực thăng mà phần lớn bị bắn hạ bởi các loại vũ khí phòng không vác vai (MANPADS) hoặc tên lửa phóng lựu đối với một số trường hợp máy bay trực thăng. Chỉ tính riêng trong số các máy bay chiến đấu bị mất (do hỏng hóc, bị bắn hạ, không còn sức chiến đấu hoặc bị chiếm giữ,…) đã có 1 Su-24 Fencer, 6 Su-25 Frogfoot và 2 MiG-29 Fulcrum bị bắn rơi. Một chiếc Mig-29 Fulcrum được cho là bị bắn hạ bởi chính MiG-29 của Nga.

Các loại máy bay vận tải bị mất bao gồm An-26 Curl, An-30 Clank và I1-76 Candid. Theo ý kiến của phần đông chuyên gia phân tích, máy bay vận tải An-26 Curl đã bị hạ gục bởi một hệ thống tên lửa Buk tương tự như hệ thống phòng không đã bắn rơi máy bay Malaysia MH17 vào ngày 17/7/2014. Chiếc I1-76 Candid bị bắn rơi ở Luhansk và là 1 trong tổng số 3 chiếc cùng loại hạ cánh ở Luhansk vào thời điểm đó, 2 chiếc còn lại hoặc đã hạ cánh an toàn, hoặc đã bị phi hành đoàn hủy bỏ lệnh hạ cánh.

Các nguồn tin Anh cho hay, sự thiếu hụt kinh nghiệm bay và dữ liệu tình báo thích hợp là nguyên nhân chính cho những tổn thất nói trên. Ngoài ra, các nguồn tin này nhấn mạnh, hệ thống chống áp chế tác chiến điện tử ECM trên các máy bay của Ukraine đều được chế tạo và lắp đặt ở Nga nên rất dễ bị qua mặt.

Tình hình Ukraine mới nhất: Máy bay Ilyushin II-76MD của không quân Ukraine bị quân ly khai bắn hạ. Ảnh Business Insider

Bình luận về thiệt hại của không quân Ukraine, Tiến sĩ Sean Wilson lập luận, sau sự sụp đổ của Liên bang Xô viết, nhà nước Ukraine được thừa hưởng 3600 máy bay, trong đó có 850 trực thăng (với 285 trực thăng tấn công) và 1650 máy bay chiến đấu. Vào thời điểm năm 2013, ước tính chỉ có 200 máy bay chiến đấu trong số này phục vụ trong quân đội và chỉ 70 chiếc đủ sức chiến đấu.

Vào thời gian này, đội bay được biên chế 15 - 29 máy bay MiG-29 Fulcrum, 10 - 12 chiếc Su-24M/MR Fencer, 14 - 18 Su-25 Frogfoot, 16 chiếc Su-27 Flanker. Tuy nhiên, theo dự kiến, lực lượng không quân Ukraine sẽ phải thay mới tới 16 chiếc MiG-29, 4 chiếc Su-24 và 15 Su-25 vào năm 2015 trong tổng số nói trên.

Ngoài ra, các báo cáo cho hay có 80 máy bay Frogfoot tiếp tục phục vụ trong quân đội và ít nhất 14 chiếc còn đủ sức chiến đấu. Bên cạnh đó, Ukraine cũng sở hữu 66 máy bay Su-27 Flanker bao gồm 40 chiếc Su-27 Flanker-B thích hợp với các phi vụ không đối đất, 26 máy bay đánh chặn Su-28P Flanker-B và máy bay Su-27UB Flanker-C hai chỗ ngồi. Trong đó có 36 chiếc đang phục vụ trong UAF nhưng chỉ có 16/36 máy bay vận hành đầy đủ.

Được biết, hiện tất cả số máy bay Flanker trong biên chế lực lượng không quân Ukraine đều được sử dụng với vai trò máy bay tiêm kích đánh chặn. Quá trình hiện đại hóa số máy bay này đều đã được lên kế hoạch và trên thực tế, một vài chiếc đã được nâng cấp trước khi chiến sự nổ ra ở miền đông Ukraine.

Tình hình Ukraine mới nhất: Máy bay Su-27 của không quân Ukraine. Ảnh Business Insider

Về máy bay vận tải, Ukraine được thừa hưởng 180 máy bay Candid-B từ Liên Xô tuy nhiên phần lớn trong số này không còn hoạt động. Trong khi đó, 2 máy bay An-30 Clank vẫn đang được sử dụng. Đồng thời, với tư cách là một cựu thành viên trong khối Liên Xô cũ, Ukraine được sở hữu 20 máy bay tiếp dầu Il-78 dù các thiết bị tiếp dầu trên máy bay đã bị gỡ bỏ. Tuy nhiên, 8 máy bay tiếp dầu Il-78 trong số này vẫn được duy trì hoạt động vào năm 2013.

Phân tích về mặt chất lượng, lực lượng không quân Ukraine UAF đã triển khai một số chương trình hiện đại hóa cả máy bay chiến đấu và máy bay tấn công cũng như nâng cấp bằng hệ thống định vị điện tử hàng không, sử dụng song song hệ thống GPS của Mỹ và GLONASS của Nga.

Mặc dù vậy, một thực tế rằng lực lượng không quân Ukraine vẫn đang phải gánh chịu những thiệt hại hết sức nặng nề dù chỉ trong một đợt giao tranh nhỏ cũng là dấu hiệu cho thấy số vũ khí trong tay quân ly khai thân Nga đang tỏ ra cực kỳ hữu dụng trong việc chống lại các máy bay chiến đấu và trực thăng của Kiev tính cho đến thời điểm hiện tại.

Minh Thùy